GILLES DELEUZE I FELIX GAUTTARI W WYDANYM W 1980 ROKU Mille plateaux. Capitalisme et schizophrénie wprowadzili kilka niezwykle ważnych kategorii poznawczych, modeli myślenia, społecznego funkcjonowania, czy wręcz - modeli świata. Pojęcia takie jak nomadyzm, nomadyczna maszyna wojenna, plateau i kłącze do dziś pomagają definiować wiele przemian, jakim podlega współczesna myśl filozoficzna, polityczna oraz kultura w ogóle. Przedstawiony w pierwszym rozdziale książki model kłącza w sposób szczególny odnosi się do przemian w pojmowaniu roli pisma, książki, autorstwa czy interpretacji. Nie przez przypadek w swojej argumentacji francuscy filozofowie posługują się alegorią książki i przy tworzeniu opozycji struktura drzewa - struktura kłącza zderzają dominującej dotychczas w kulturze książkę-korzeń z jej przeciwieństwem: książką-kłącze ("system-korzonek" albo "korzeń wiązkowy" - w tłum. Bogdana Banasika). Co najważniejsze w podejściu obu autorów nie chodzi (tylko) o to, co książka oznacza lecz o to, z czym się łączy, wespół z czym funkcjonuje, jaką "inną maszynę wciąga w grę". Ów rizomatyczny otwarty system to nowy model literatury, sztuki i dyskursu politycznego, po który sięgnięto także na gruncie teorii hipertekstu.

Struktura kłącza przypomina nie tylko kłączowatą roślinę. Przywołane są inne systemy i zależności:

Dla rozwijającej się od końca lat osiemdziesiątych teorii hipertekstu i nowych mediów wystąpienie francuskich filozofów stało się ważnym punktem odniesienia. Struktura sieci hipertekstowych, zwłaszcza tych niehierarchicznych, dzieli bowiem wiele cech wspólnych z opisanym przez Deleuze'a i Gautarriego kłączem. Szczególnie często powtarzany jest przez hipertekstualistów następujący cytat z Mille Plateaux: "Idealną siecią jest taki system, który cechuje sie maksymalną liczbą połączeń między punktami". Szczególnie bliskie kłączu może się wydać nelsonowskie Xanadu: struktura równie idealistyczna i nie osiągalna. Metodologiczną pułapką byłoby jednak traktowanie hipertekstowej powieści jako realizacji idei kłącza, czy literalizacji jego struktury. Twierdzenie "ten utwór ma postać kłącza" nie wiele rożni się od twierdzenia "ten utwór ma postać nieba". Zamiast tego mówimy o rizomatycznych cechach tego lub innego aspektu dzieła. Wówczas dopiero nakładamy konkretne mechanizmy i aspekty budowy danego utworu na modelowe właściwości struktury kłącza.

Kłącze opiera się na kilku specyficznych zasadach. Pierwsza z nich to zasada łączności: dowolny punkt kłącza może zostać połączony z dowolnym innym. Druga to zasada heterogeniczności: w kłączu dochodzi do powiązań porządków odmiennego rodzaju. Trzecią jest zasada wielości. Czwartą, jedną z najciekawszych z punktu widzenia teorii nowych mediów jest zasada nie-znaczącego zerwania: "kłącze może zostać przerwane w dowolnym miejscu, lecz posuwa się nadal własną czy też obcą linią; może ulec częściowemu zniszczeniu, lecz zostaje odtworzone, rekonstytuuje się". Piąta zasada to zasada kartografii i przekalkowania. Kłącze to mapa, a nie odbitka. W każdej chwili można tę mapę rozrysować na nowo, jest ona odwracalna, można ją rwać i przystosowywać do nowych warunków.

Bogdan Banasik, tłumacz i propagator myśli deleuziańskiej w Polsce, widzi w kłączu jeden z najbadziej spójnych i konsekwentnych modeli myślowych wypracowanych przez autorów Mille Plateaux:

Ciekawym tropem badawczym z punktu widzenia cybertekstu może być rozwinięcie deleuziańskiej idei książki jako maszyny. Tutaj jest ona maszyną wojenną, zbudowaną z "komunikujących się ze sobą plateau".