Postmodernizm - Foucault i Derrida

Tekst jako sieć połączeń i odniesień, tekst rozpatrywany w kategoriach otwartej i żywej sieci, nie jest niczym nowym. Oprócz pism Barthes'a [S/Z], Deleuze`a i Gautarriego [Kłącze], takie rozumienie tekstu i książki w ogóle przewijało się również w tekstach Michaela Foucaulta i Jacques`a Derridy. W Archeologii wiedzy Foucault zauważa, że "granice książki nie są nigdy wyraziste, dokładnie wytyczone: poza obszarem zakreślonym przez tytuł, pierwsze zdania i ostatnią kropkę, poza jej wewnetrzną konfiguracją i formą, która ją atomizuje, mieści się ona w systemie odniesień do innych tekstów, do innych zdań, jest jednym z węzłów całej sieci".

Oczywiście chodzi tu raczej o sieć intertekstualności pojętej w bardzo szeroki sposób, a nie o sieć wygenerowaną przez komputer. Mimo to Foucault często bywał wymieniany jest jako duchowy patron teorii cyberprzestrzeni i teorii hipertekstów.

Podobnie rzecz ma się z Jacques'em Derridą. I nic dziwnego, francuski filozof patronuje wszystkim, którzy go podziwiają i być może nie do końca rozumieją: od postmodernistów i poststrukturalistów, poprzez feministki aż po środowiska gejów i lesbijek. Dlaczego zatem nie miałby być on duchowym ojcem krytycznej teorii hipertekstów literackich? Mówiąc jednak serio: upatrywanie w teoriach wspomnianych tu XX wiecznych filozofów zapowiedzi dyskursu hipertekstualnego, a w hipertekście konkretyzacji czy literalizacji poruszanych przez nich problemów należy uznać za typowy anachronizm metodologiczny. Ich myśl może być w badaniach hipertekstu pewną inspiracją, może pomóc w zakreśleniu pewnego horyzontu poznawczego, nie jest w stanie jednak wyjaśnić nam czym jest, ani tym bardziej - jak działa hipertekst.

Ostatnia aktualizacja:

13.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (2022) Postmodernizm - Foucault i Derrida. "Techsty" 13.07.2022 [https://getbootstrap.com/docs/5.0/content/images/].

postmodernizm poststrukturalizm tekst cyfrowy teoria hipertekstu

ani auto aż bywał być całej chodzi cyberprzestrzeni dlaczego dokładnie duchowy duchowym foucault hipertekst hipertekstów innych jacques książki odniesień poza sieci sieć techsty tekst teorii