HARRY MATHEWS - AMERYKAŃSKI członek grupy OuLiPo, należący do niej od 1972 roku, jest twórcą algorytmu Mathewsa i szeregu innych procedur logicznych generujących materiał literacki. Wiele z nich zostało zastosowanych w utworach samego Mathewsa, znanych polskiemu czytelnikowi z dość licznych tłumaczeń w "Literaturze na świecie". Dla świata anglojęzycznego pełni on ważną rolę tłumacza literatury oulipiańskiej na angielski, i popularyzatora paryskiej grupy. Współredagowane z Alastair Brotchie Oulipo Compendium (ostatnie wydanie z Atlas Press, London 2005) jest najpoważniejszym źródłem wiedzy o OuLiPo dla czytelników nie francuskojęzycznych.

Jego bezpośrednia rola jako twórcy rozwiązań protohipertekstowych nie jest aż tak wyraźna jak w przypadku Raymonda Queneau czy Italo Calvino. Warto jednak podzielić się jedną uwagą Mathewsa odnośnie procesów lekturowych, "miejsc niedookreślonych" oraz zmienności i wariantowości interpretacji tekstu w oczach czytelnika:

Podczas czytania, kiedy oczy przebiegają druk, w naszej głowie dzieje się coś naprawdę niewiarygodnego. Przez umysł przepływa strumień obrazów, dźwięków, niezwykłych, często bardzo osobistych skojarzeń, innych w przypadku różnych czytelników, ale także w przypadku tego samego czytelnika, jeśli czyta książkę w zmienionych okolicznościach lub po wielu latach, reaguje inaczej, odczuwa i myśli co innego. Za każdym razem tworzy - tak, właśnie tworzy - swą wersję książki. A skoro na tę wersję wpływa tyle rzeczy, przeżycia, lektury, nawet zapachy, czy można mówić o popełnianiu błędów i gubieniu drogi, albo, że jedna wersja jest lepsza od drugiej?

Procesy, które opisuje tu Mathews przynależą do domeny interpretacji tekstu a nie do materialnego wymiaru tekstu, który w druku najczęściej za każdym razem pozostaje taki sam: nie zmienia się w końcu kolejność ani liczba paragrafów i rozdziałów danego dzieła (wyjątkiem np. Sto tysięcy miliardów wierszy Queneau). Takie rozróżnienie jest bardzo ważne dla teorii hipertekstu i cybertekstu. Podejście reprezentowane przez amerykańskiego pisarza jest bowiem często powtarzane przez teoretyków literatury tradycyjnej, mówiących o cybertekście: nihil novi sub sole.

Ostatnia aktualizacja:

25.12.2023

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Harry Mathews. "Techsty" 25.12.2023 [https://techsty.art.pl/hipertekst/awangarda/oulipo/mathews.htm].

mathews oulipo postmodernizm

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


alternatywne art awangarda central fabula grupy harry hipertekst img interpretacji każdym konstrukcje mathews mathewsa oulipo outgoing przypadku queneau raymond razem samego source target techsty tekstu