...

Słownik Chazarski Milorada Pavica to - podobnie jak Gra w Klasy - utwór, który można czytać na co najmniej dwa sposoby: od początku do końca i wchodzą w tekst w dowolnym miejscu. Przeczytana w pierwszy sposób książka ta pozostaje ułożoną w formie słownika opowieścią, rozpisaną na trzy rozdziały i w trzech wersjach: chrześcijańskiej, żydowskiej i arabskiej, oraz posiadającą dwie edycje: żeńską i męską. Słownik to jednak szczególny - bo czytany nawet w tradycyjny sposób wykorzystuje system odsyłaczy, charakterystyczny dla encyklopedii, jeśli szukać będziemy porównań z medium drukowanym, oraz - dla elektronicznego hipertekstu. W trakcie lektury poszczególnych haseł czytelnik napotyka na odnośniki do innych rozdziałów, w których ten sam termin lub ta sama postać opisana jest inny sposób. Jeśli zdecydujemy się na drugą formę lektury - to w konsekwencji czytanie Słownika Chazarskiego można rozpocząć i zakończyć w dowolnym momencie, za każdym razem odchodząc od książki z innymi historiami, na które natknęliśmy się podczas pojedynczej sesji lekturowej. Poszczególne "hasła" w leksykonie Pavica pełnią rolę powiadają leksjom w elektronicznym hipertekście.

Słownik Chazarski, podobnie jak Composition no1. Marka Saporty - to graniczny przykład podważania, czy wręcz podminowywania "tyrani linii" (termin Coovera) w ramach i od wewnątrz medium drukowanego. Nic dziwnego, że jako taki utwór ten świetnie nadaje się do prezentacji na ekranie komputera. Jugosławianskie wydawnictwo mmedia już w latach dziewięćdziesiątych zaczęło sprzedawać takowąż, elektroniczną i hipertekstową wersję dzieła Pavica"

Milorad Pavic nie poprzestał na Słowniku Chazarskim. Swoją hipertekstualną wrażliwość autor ten wykorzystał, tworząc w 1999 roku hipertekstową powieść DAMASCENE. A tale for computer and compasses. Pavic daje tu czytelnikowi możliwość wyboru kolejności czytania rozdziałów tej krótkiej powieści. Co ciekawe jednak, jest ona bardziej linearna niż Słownik Chazarski. Jeśli podczas lektury przeskoczymy o dwa rozdziały do przodu, odautorski komentarz w stopce strony sugeruje nam powrót do rozdziału, którego jeszcze nie przeczytaliśmy. Pavic opublikował też w internecie swoją wydaną w druku powieść Second Body. Jest to typowa, elektroniczna wersja wydania drukowanego, bez wykorzystywania struktur środowiska hipertekstowego.

Ostatnia aktualizacja:

28.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Słownik Chazarski i powieści hipertekstowe . "Techsty" 28.07.2022 [https://www.techsty.art.pl/hipertekst/protohiper/pavic.htm].

awangarda postmodernizm tekst cyfrowy tekst nielinearny

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


alternatywne art chazarski fabula hipertekst hipertekstową img kafka konstrukcje leksja lektury linkglowny medium nabokov outgoing pavic pavica podczas protohiper saporta source sposób słownik target techsty