Fenomen wirtualności, który dziś zdominowany został przez jeden kontekst znaczeniowy i kulturowy, i przyporządkowany fenomenowi wirtualnej rzeczywistości, zawsze wpisany był w tekst, zwłaszcza w tekst literacki. Tekst sam w sobie - jako generator możliwych światów, interpretacji i różnych sposobów jego użycia - jest obiektem wirtualnym. Wirtualna rzeczywistość w swoim najbardziej podstawowym sensie, czyli immersyjne i interaktywne doświadczenie świata wygenerowanego przez komputer przenosi literacki tekst na wyższy poziom.

Zapisany przez autora zbiór znaków - tekst, który powstaje w umyśle czytelnika, to pierwszy, podstawowy poziom wirtualności. Powieści takie jak Gra w Klasy Julio Cortazara czy Cent mille miliards de poems Raymonda Queneau reprezentują - według Marie Laure Ryan - drugi stopień wirtualności. Na ten drugi stopień wynosi je sam sposób prezentacji tekstu, nieciągły i wielolinearny, który powoduje on, że czytelnik generuje tekst i swoją własną lekturę na wiele sposobów.

Noccc VR Weroniki Lewandowskiej

Hiperteksty literalizują mechanizmy znaczeniotwórcze drugieego poziomu wirtualności i czynią z nich główny wyróżnik własnego gatunku. Nie są one jednak prostym powtórzeniem dokonań Cortazara czy Queneau:

Ten dodatkowy stopień wirtualności w ogromnym stopniu ułatwia medium elektroniczne. W hipertekście, tekstualna machineria staje się, używając słów Pierre`a Levy - "matrycą potencjalnych tekstów". Jako wirtualizajca już wirtualnego, hipertekst jest naprawdę hiper- tekstem, auto - refleksyjnym odzwierciedleniem wirtualnej natury tekstualności.[...]

Na polskim gruncie wzorowym przykładem poetyckiej refleksji nad związkami wirtualności z tekstualnością, wirtualnej rzeczywistości z poezją, jest Noccc Weroniki Lewandowskiej i Sandry Frydrysiak