Teoretycy elektronicznej tekstualności odnajdują wiele pokrewieństw między przedmiotem swoich badań a przedmiotem dociekań Barthes'a, Deleuze`a i Gautariego, Derridy, Faucaulta, Lyotarda, Baudrillarda. Porównania takie dość szybko uznano za zbyt pochopne, a kolejna rewolucja w sieci - pojawienie się mediów społecznościowych, zmiotła postmodernizm z pola widzenia, lub co najwyżej w sferę estetyki i strategii artystycznych.
Marie-Laure Ryan słusznie zastrzega, że nie każdy hipertekst jest postmodernistyczny i nie każdy tekst postmodernistyczny posiada atrybuty hipertekstualność.
Tak czy inaczej, w krótkotrwałym ożenku hipertekstualizmu z postmodernizmem rolę odegrały takie aspekty dwudziestowiecznej teorii tekstów jak tekst otwarty, znaczenie jako rekonfigurująca się sieć znaczeń, chwiejność signifiant i rozproszenie znaczenia (konkretyzowane jako system połączeń), intertekstualność, czytanie jako rozsadzanie tekstu i jako niekończąca się aktywność (nigdy nie wiesz, czy przeszedłeś wszystkie leksje i przebyłeś wszystkie odnośniki w hipertekście), nielinearność, śmierć autora, przypisanie siły czytelnikowi.
Aby unaocznić wspólne podejście do literatury wyrażone w ideach postmodernistycznych i teoriach hipertekstu - warto przyjrzeć się następującej tabeli:
Postmodernizm | Hipertekst |
---|---|
Fragmentacja narracji | Podział treści na połączone jednostki (lekcje, strony) |
Brak jednoznacznego znaczenia | Wieloznaczność ścieżek czytania |
Metafikcja i autorefleksyjność | Interaktywna świadomość struktury przez czytelnika |
Odrzucenie narracji totalizujących | Niehierarchiczna, sieciowa struktura |
Gra językowa i dekonstrukcja | Możliwość dekonstrukcji przez wybór linków i ścieżek |
Ostatnia aktualizacja:
02.05.2025
Cytuj ten wpis jako:
Mariusz Pisarski (2010) Postmodernizm a hipertekst . "Techsty" 02.05.2025 [https://techsty.art.pl/hipertekst/teoria/postmodernizm.htm].
postmodernizm poststrukturalizm tekst cyfrowy teoria hipertekstu