Skoro na literacki hipertekst, zwłaszcza w pierwszej fazie jego rozwoju, patrzyło się jak na wcielenie i przedłużenie założeń poststrukturalistycznych, jak na kolejną awangardową odnogę postmodernizmu - nic dziwnego, że wiele z hiperfikcji miało wpisaną w siebie metarefleksyjność, właściwą dla niektórych utworów postmodernistycznych. Pogłębiał to także fakt, iż wielu pisarzy było, czasem siłą rzeczy, propagatorami i teoretykami tego gatunku, niektóre hiperfikcje przeradzały się zatem nie tylko w meta-hiper-fikcje, ale wręcz w manifesty hiperekstualnego podejścia do sztuki i literatury, czego przykładem Hiertekstualna Świadomość Marka Ameriki. Ale i klasyka hipertekstu miała swój metatekstowy aspekt. Opowieści o hipertekstualnej stronie opowieści nie brakuje zarówno w afternoon. a story, jak i w Patchwork Girl. Hipertekst jako przedmiot refleksji staje się w tym ostatnim przypadku modelem widzenia współczesnego świata- jako wielkiego hipertekstualnego kolażu, w którym zszywane są ze sobą poszczególne dzieła literackie, poszczególne rodzaje sztuki, a nawet - świat ludzi ze światem technologii w figurze cyborga. Hiperfikcje, rozgałęziając się, często mówią o swoich rozgałęzienich i o samym akcie wyboru poszczególnych ścieżek.

Obierając sobie Laurenca Sterna na duchowego ojca twórcy hipertekstowych powieści nie skąpią swoim czytelnikom formalnych elementów metarefleksyjnych, w które włączone bywają aspekty operacyjne tekstu, jego linki bądź inne cybertekstowe mechanizmy. Prostym przykładem niech będzie poniższy fragment z powieści Hegiroskop Stuarta Moulthropa. Kilkając w link "Na wieki" odesłani jesteśmy do strony, którą mamy przed oczami. W ten sposób powstała "pętla" trwać może rzeczywiście na wieki....

Mówiąc o metarefleksyjności warto wspomnieć o istnieniu hipertekstów niefabularnych, esejów traktujące o hipertekście jako takim. Najlepszym przykładem są Hipertekstowe Ogrody Marka Bernsteina, poświęcony problemom nawigacji i struktury hipertekstowej, czy też hipertekstowa recenzja utworu Czary i Mary Anety Kamieńskiej, napisana przez Dorotę Sikorę.

Ostatnia aktualizacja:

27.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Hiperteksty o samych sobie . "Techsty" 27.07.2022 [].

interakcja intertekstualność postmodernizm poststrukturalizm tekst cyfrowy teoria hipertekstu

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


art aspekt bywają będzie central grammatron hiperfikcja hiperfikcje hipertekst img klasyka marka metarefl opowieści outgoing patchwork poszczególne powieści przykładem source sztuki target techsty teoria wieki