Skoro na literacki hipertekst, zwłaszcza w pierwszej fazie jego rozwoju, patrzyło się jak na wcielenie i przedłużenie założeń poststrukturalistycznych, jak na kolejną awangardową odnogę postmodernizmu - nic dziwnego, że wiele z hiperfikcji miało wpisaną w siebie metarefleksyjność, właściwą dla niektórych utworów postmodernistycznych. Pogłębiał to także fakt, iż wielu pisarzy było, czasem siłą rzeczy, propagatorami i teoretykami tego gatunku, niektóre hiperfikcje przeradzały się zatem nie tylko w meta-hiper-fikcje, ale wręcz w manifesty hiperekstualnego podejścia do sztuki i literatury, czego przykładem Hiertekstualna Świadomość Marka Ameriki. Ale i klasyka hipertekstu miała swój metatekstowy aspekt. Opowieści o hipertekstualnej stronie opowieści nie brakuje zarówno w afternoon. a story, jak i w Patchwork Girl. Hipertekst jako przedmiot refleksji staje się w tym ostatnim przypadku modelem widzenia współczesnego świata- jako wielkiego hipertekstualnego kolażu, w którym zszywane są ze sobą poszczególne dzieła literackie, poszczególne rodzaje sztuki, a nawet - świat ludzi ze światem technologii w figurze cyborga. Hiperfikcje, rozgałęziając się, często mówią o swoich rozgałęzienich i o samym akcie wyboru poszczególnych ścieżek.
Obierając sobie Laurenca Sterna na duchowego ojca twórcy hipertekstowych powieści nie skąpią swoim czytelnikom formalnych elementów metarefleksyjnych, w które włączone bywają aspekty operacyjne tekstu, jego linki bądź inne cybertekstowe mechanizmy. Prostym przykładem niech będzie poniższy fragment z powieści Hegiroskop Stuarta Moulthropa. Kilkając w link "Na wieki" odesłani jesteśmy do strony, którą mamy przed oczami. W ten sposób powstała "pętla" trwać może rzeczywiście na wieki....
Mówiąc o metarefleksyjności warto wspomnieć o istnieniu hipertekstów niefabularnych, esejów traktujące o hipertekście jako takim. Najlepszym przykładem są Hipertekstowe Ogrody Marka Bernsteina, poświęcony problemom nawigacji i struktury hipertekstowej, czy też hipertekstowa recenzja utworu Czary i Mary Anety Kamieńskiej, napisana przez Dorotę Sikorę.
Ostatnia aktualizacja:
27.07.2022
Cytuj ten wpis jako:
Mariusz Pisarski (never) Hiperteksty o samych sobie . "Techsty" 27.07.2022 [].
interakcja intertekstualność postmodernizm poststrukturalizm tekst cyfrowy teoria hipertekstu