Narracja hipertekstowa posiada wiele form. Najłatwiej spojrzeć jest na nie pod kątem środków udostępnianych przez hipertekstową technologię oraz stopnia ich użycia.

Stopniowalność ta ma cztery główne obszary: 1) wyboru czytelnika, możliwości jego interwencji w tekst 2) zawartości elementów pozajęzykowych (obrazy, filmy dźwięki) 3) złożoności struktury sieciowej 4) stopnia zwielokrotnienia i wariantowości elementów literackich, takich jak wątek charakterystyka postaci, opis, ekspozycja, itd. Literaturoznawcom i badaczom sztuki interaktywnej warto polecić bardziej szczegółową typologię cybertekstu Espena Aarsetha.

Najogólniej wyróżnić można hiperteksty eksploracyjne i konstrukcyjne. Te pierwsze pozwalają czytelnikowi jedynie na interaktywny odbiór niezmiennego w swoim kształcie tekstu. Te drugie pozwalają na przekształcenia w warstwie dyskursu narracyjnego bądź prezentacji. Przykładem pierwszych jest choćby pionierska sieciowa powieść drogi Sunshine 69. Można ją tylko czytać, słuchać, oglądać w domena interakcji to kwestia wyboru kierunku. Przykładem hipertekstów konstrukcyjnych jest Uncle Buddy's Phantom Funhouse Johna McDaida – cyfrowa powieść archiwum. Czytelnik utworu McDaida ma do dyspozycji szereg artefaktów powieściowych w sferze cyfrowej i materialnej (kasety, wydruki, fikcyjne dokumenty), które musi sam poskładać, by rozwikłać główną zagadkę utworu. Istnieją też przypadki graniczne, jak choćby Figurski. At Findhorn on Acid – psychodeliczna powieść napisana w Storyspace. Udostępniona czytelnikowi mapa Storyspace pozwala na swobodą, alternatywną, wizualną eksplorację utworu, która nabiera cech lekko konstrukcyjnych, ponieważ powieściowa zawartość otwiera się przed czytelnikiem, niczym pudełko puzzli, które sam musi ułożyć.

Trzecim poziomem zaangażowania czytelnika w dzieło jest poziom tekstoniczny. W takim hipertekście czytelnik może nie tylko eksplorować i konstruować narracyjny dyskurs (porządek opowiadania), ale także dodawać do zawartości tekstowej utworu swój własny twórczy wkład. Przykładem takie tektonicznego hipertekstu jest Marble Springs Denny Larsen.

Ostatnia aktualizacja:

14.01.2024

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Rodzaje hiperfikcji . "Techsty" 14.01.2024 [https://techsty.art.pl/hipertekst/hiperfikcja/fikcjarodzaj.htm].

Storyspace hipertekst klasyka powieść hipertekstowa

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


art central choćby czytelnik czytelnika czytelnikowi figurski fikcjarodzaj hiperfikcja hipertekst img marblesprings mcdaida musi outgoing powieść przykładem sam source stopnia storyspace target techsty uncle utworu