DRUK TO jedna z szeregu technologii piśmienniczych zachodniej cywilizacji. Literatura w ciągu tysiącleci przechodziła i będzie przechodzić proces remediacji, przenoszenia się z jednego, dominującego w danym czasie medium, na inne, jako główny sposób rozpowszechniania się literatury. Przedmiotem remediacji jest pole pisma - jednostka medium będącego nośnikiem druku. Polem, czy też przestrzenią, pisma w czasach wczesnej starożytności były kamienne tabliczki. Później - zwój papirusu, zastąpiony przez stronę ręcznie zapisywanego kodeksu, a ta z kolei - zastąpiona została stroną drukowaną, która była polem pisma dla literatury drukowanej. Dziś, dla literatury elektronicznej, w środowiskach hipertekstów, polem pisma stał się także elektroniczny, interaktywny ekran komputera.
Pole pisma to przestrzeń, na której od wieków wyrażał się ludzki umysł. Na interaktywnym ekranie, który pozwala ingerować w zapisany w nowym medium tekst, trudno, jak pisze Jay David Bolter, odróżnić czasami, gdzie kończy się pole pisma, a gdzie zaczyna się umysł.
"Przestrzeń pisania" jawi się zatem jako fizyczne i poznawcze środowisko, w którym tworzy się i konsumuje teksty. Bolter, Grusin i badacze kontynuujący ten tok refleksji eksplorują, jak ta przestrzeń ewoluowała w historii kultury i co się z nią dzieje wraz z nadejściem technologii cyfrowych.
W kontekście kultury drukowanej, przestrzeń pisania tradycyjnie była rozumiana jako fizyczna strona – liniowe, ograniczone i stabilne medium, w którym tekst jest organizowany w sekwencyjny sposób. Ta forma przestrzeni pisania dominowała przez wieki, od rękopisów po drukowane książki.
W świecie cyfrowym elektroniczne przestrzenie pisania, takie jak hiperteksty, strony internetowe i cyfrowe dokumenty, charakteryzują się swoją nieliniowością, interaktywnością i dynamicznym charakterem. W tych przestrzeniach tekst może być połączony, umożliwiając wielokrotne ścieżki przez materiał, oraz może być łatwo edytowany i aktualizowany, co czyni go bardziej płynnym niż tradycyjny druk.
Bolter i inni badacze omawiają tę transformację w kontekście remediacji, teorii, którą badacz rozwinął wspólnie z Richardem Grusinem. Remediacja to proces, w którym nowe technologie medialne przekształcają lub remedializują starsze. Na przykład media cyfrowe nie tylko zastępują media drukowane; one również wchłaniają, przerabiają i przekształcają tradycyjne przestrzenie pisania i praktyki związane z drukiem. Cyfrowe przestrzenie pisania remedializują druk poprzez symulowanie jego wyglądu (jak układ tradycyjnej książki w e-booku), jednocześnie przekraczając jego ograniczenia (jak dodawanie hiperłączy lub treści multimedialnych do tekstu).
To pojęcie podkreśla dialogowy związek między starymi a nowymi mediami, kulturą ekranu a kulturą druku.
Ostatnia aktualizacja:
14.01.2024
Cytuj ten wpis jako:
Mariusz Pisarski (2022) . "Techsty" 14.01.2024 [https://techsty.art.pl/hipertekst/teoria/remediacja/polepisma.htm].