Więc teraz mamy tekst, tak jak mamy piasek i wodę - pisał o nowym literackim zjawisku francuski postmodernista Pierre Levy. Tekstu jest tyle, co piasku na plaży, więc - skoro jest on czymś tak masowym i powszechnym nie ma potrzeby czytania go w całości, byłoby to nawet trochę absurdalne. A zatem czytelnik, który ma do czynienia z taką sytuacją, będzie raczej przechadzał się po powierzchni tego tekstu lub robił małe czytelnicze próbki, na przykład, by poznać bliżej umysł autora. Nieco dalej Levy pisze, próbując spojrzeć na hipertekst od strony czytelnika:  

Nie interesuje mnie wcale, co nieuchwytny już w danym momencie autor zawarł w tekście, wymagam od tekstu tylko tego, by pozwolił mi pomyśleć, tu i teraz. Wirtualność takiego tekstu pobudza moją aktywną inteligencję.

Lektura hipertekstu nie zmusza zatem czytelnika do kompletnego zanurzania się w materię tekstu, w tok narracji, punkty widzenia bohaterów itd. Ale może to uczynić.

To nie całościowa, nie holistyczna perspektywa polaryzuje zachowanie się czytelnika wobec utworu, który w tym przypadku jest tekstualną bazą danych. Dlatego wyróżnia się dwa podejścia czytelnika do hipertekstu: przy pierwszym utwór jest traktowany jako przestrzeń ustrukturyzowana (wg Laure Ryan - przestrzeń - prążkowana, Deleuze i Gauttari widzieli w niej strukturę drzewa). Przez taką przestrzeń trzeba po prostu przejść, by gdzieś zajść.

Utwór może być jednak przestrzenią otwartą i potencjalną (wg Laure Ryan - wygładzoną, Deleuze/Gauttari - mówiliby tu o kłączu). Taka przestrzeń eksploruje się dla samej przyjemności podróży lub po to, by po drodze natknąć się na jakieś niespodzianki.

Ostatnia aktualizacja:

27.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Czytelnik - ciąg dalszy. "Techsty" 27.07.2022 [].

narracja poetyka poetyka hipertekstu poststrukturalizm retoryka tekst cyfrowy

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


art autora całości central czyt czytelnik czytelnika deleuze gauttari hipertekst hipertekstu img laure levy mamy poetyka przestrzeń ryan taką techsty tekstu teraz utwór więc zatem