Grzegorz D. Stunża

Webeo - Połamane Teledyski

2. Charakterystyka webeo

Do tej pory powstały dwa utwory webeo, których autorem jest Dawid Marcinkowski. Właściwie lepsze byłoby nazwanie go reżyserem, ponieważ muzyka w obu webeo nie jest jego wytworem i nie zawsze wszystkie elementy w obu teledyskach są wykonane przez niego. Chciałbym krótko scharakteryzować oba teledyski. Mówiąc krótko, nie mam na myśli dwóch zdań, a jedynie zaznaczenie, że na pewno nie będzie to opis pełny i niepodważalny. Samemu reżyserowi omówienie teledysku “Someday on the Misty Island” zajęło ponad godzinę. Zaproponowany opis będzie tylko zapisem subiektywnych spostrzeżeń, jakie zrodziły się podczas subiektywnego odbioru dzieła. Mógłbym się zastanowić, czy w ogóle opis utworu jest możliwy, ponieważ w związku z hipertekstową formą, każdy użytkownik może skonstruować własną ścieżkę lektury, oczywiście w ograniczonym zakresie, ale ich liczba, czyli liczba kombinacji składowych, może być ogromna, nawet w przypadku kilku leksji podstawowych, ponieważ musimy również uwzględnić możliwość zakończenia percepcji utworu w dowolnym momencie i rozpoczęcie jej w różnych miejscach dzieła. W przeciwieństwie do teledysków linearnych webeo może, ale nie musi, mieć jednoznacznego początku, nie ma również końca w rozumieniu automatycznego zakończenia prezentacji utworu w związku z zakończeniem trwania, odtwarzania.

2.1 Smolik “Attitude”

Jest to teledysk skomponowany do utworu Smolika, pod tytułem “Attitude”. To jeszcze bardzo prosta konstrukcja, która jest pewnego rodzaju zapowiedzią i być może testowaniem, uczeniem się nowych możliwości. Potwierdzeniem powyższej tezy może być sam adres internetowy utoru: www.nobudget.art.pl . “No budget” może sugerować, do czego jest zdolny artysta bez dużych pieniędzy, a zatem nakłania do udzielenia mu wsparcia, dzięki któremu dzieło mogłoby być bardziej skomplikowane i ciekawsze. To oczywiście tylko domniemanie, ponieważ nie są mi znane wcześniejsze realizacje autora. Utwór ma swój początek, jest nim strona internetowa, na której umieszczone są podstawowe informacje na temat autora muzyki, sposobu poruszania się po teledysku, sposobów zdobywania informacji o głównej bohaterce utworu w trakcie “oglądania”, informacje o bohaterce, Rosie von Braun, która będzie również główną bohaterką interaktywnego filmu, nad którym pracuje autor oraz informacje o ekipie przygotowującej projekt i aktorce. Nie musimy jednak odczytywać owych informacji, ponieważ pojawiają się na żądanie, dopiero, kiedy zechcemy odkryć zawartość kryjącą się za jednym z pięciu odnośników. W dodatku, pomimo kolejnej numeracji, są one umieszczone poziomo, na tej samej wysokości, nie sugerując, poza liczbami, proponowanej kolejności odczytania. Do samego teledysku kieruje nas link “play Smolik Attitude”.

Po wejściu do teledysku odtwarzany jest fragment filmu wraz z muzyką Smolika. Pozornie konstrukcja utworu jest bardzo prosta. Możemy, zgodnie z instrukcją zaprezentowaną na stronie głównej projektu, klikając w rogi ekranu, poszukiwać odnośników do innych fragmentów. I rzeczywiście, mamy możliwość przechodzenia pomiędzy sekwencjami. Kolejność zależy od nas. Możemy przeskakiwać swobodnie pomiędzy czterema fragmentami i skupiając się na muzyce i obrazie, składać utwór w różnych konfiguracjach. Tak odbierany utwór może dość szybko się znudzić. Pokusa klikania, odkrywania kolejnych nieznanych fragmentów jest duża, ale kiedy okazuje się, że teledysk składa się tylko z czterech części, możemy szybko zrezygnować z dalszego odbioru/ użytkowania. Tak naprawdę nawigacja po utworze okazuje się zwodnicza. Cztery fragmenty są tylko częściami jednej, większej całości. W dodatku ułożone są chronologicznie i gdybyśmy klikali począwszy od lewego górnego rogu i przesuwali się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, przechodzilibyśmy do kolejnych partii utworu. Ponadto sceny opatrzone podobnymi podkładami muzycznymi, w połączeniu z ciemnym obrazem, skłaniają do przełączania. Gdybyśmy jedynie przeskakiwali przez fragmenty utworu, teledysk mógłby okazać się po prostu nudny, zwłaszcza dla odbiorcy przyzwyczajonego do złożoności hipertekstowych dokumentów lub do skomplikowanej materii gier komputerowych.

Należy jednak pamiętać, że jest to pierwsza realizacja interaktywnego teledysku. “Smolik Attitude” wbrew pozorom ma wiele cech typowego utworu. Jest tylko pocięty na części, które nadal pozwalają na złożenie z nich pewnej całości. Gdybyśmy nie przeczytali we wprowadzeniu do teledysku, w jaki sposób mamy poruszać się po utworze i uruchomilibyśmy teledysk, moglibyśmy wcale nie dowiedzieć się, że utwór pocięty jest na fragmenty. Po uruchomieniu teledysk jest odtwarzany od początku do końca i obejrzenie go w całości nie wymaga jakiejkolwiek ingerencji. Sugestią, że mamy możliwość oddziaływania na utwór są kolejno pojawiające się po sobie numery na obrazie. Kliknięcie w nie, powoduje pojawienie się informacji, narracji uzupełniającej obraz i lektura tekstu jest dopełnieniem płynnego obrazu i muzyki, pozwala na wyobrażenie sobie konkretnej historii. Jednak same liczby, które kryją za sobą pewne omówienie obrazu, nie namawiają jeszcze do przeskoczenia do innej sceny. Ich umiejscowienie sprawia, że odnalezienie linku do innego fragmentu może być raczej przypadkowe, zwłaszcza jeśli odbiorca nie jest świadomy jego istnienia. W ten sposób webeo może być odtwarzane, ale również można po nim nawigować. Możemy wspomagać się tekstową narracją, ale również zupełnie ją pominąć, zdając się na własną wyobraźnię z wyboru lub z powodu niewiedzy, nieznajomości konstrukcji dzieła. Zatem utwór może być odtworzony/ użytkowany na wiele sposobów, co powiększa jeszcze ilość możliwych interpretacji.