Coleridge

Wiersz o Kubla Chanie ma zaledwie kilkadziesiąt wersów. Tylko tyle udało się zapisać Samuelowi Taylorowi Coleridge'owi po przebudzeniu się z dziwnego, nad wyraz realnego snu. A oto fragment:

Dziewieczkę młodą z Abisynii 
W wizji ujrzałem kiedyś ja 
Cudownie ona grała na cymbałach 
Grała, a grając, tak śpiewała 
Jaka jest góra Abora 
O gdybym wskrzesić w sobie zdołał 
Jej pieśń i te cymbałów dźwięki 
Tak bym się pięknem rozweselił
Że przez rozgłośnej, długiej pieśni cud 
Dźwignąłbym znowu pałac ten pod błękit 
Słoneczny dach! W pieczarach lód!

Dwa aspekty Coleridge'owskiej wizji pozwalają łączyć jego Xanadu z systemami hipertekstualnymi. Pierwszy - ten najbardziej dosłowny - wiąże się z samą naturą wizji Coleridge`a, z techniką, według której wyobraźnia podsuwała poecie kolejne, żywe wersy poematu opisującego pałac Kubla Khana. Coleridge pisze o tym, iż słowa i obrazy ukazywały mu się jako "rzeczy" jako obiekty namacalne, a nie - czysto mentalne. Co więcej - obok słów i obrazów pojawiały się korespondujące z nimi wrażenia. Nietrudno się domyślić, że to właśnie taki - unaoczniony, ożywiony, pozwalający na podążanie za skojarzeniami model tworzenia i odbioru świata - stał się inspiracją dla Theodora Nelsona. Trudno też o lepszą nazwę dla tego modelu uniwersalnej, połączonej nieskończoną liczbą odsyłaczy, bazy danych, niż Xanadu.

Drugi aspekt Coleridge'wskiej wizji, który usprawiedliwia przywoływanie jej w tym miejscu, jest jej niespełnienie, niemożliwość zupełnej konkretyzacji. Zarówno cyfrowe Xanadu Nelsona jak i jego pierwowzór - analogowy memex - nie istnieją w rzeczywistości. Xanadu nadal jest projektem, a nie - dostępną dla wszystkich bazą danych.

Ostatnia aktualizacja:

26.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (2022) Coleridge. "Techsty" 26.07.2022 [https://getbootstrap.com/docs/5.0/content/images/].

biblia hipertekst, książka i druk pismo

analogowy aspekty bazy bazą coleridge cud cudownie cyfrowe cymbałach danych dla dostępną dosłowny drugi dwa grała hipertekst jego kubla nelsona pałac techsty tym wizji xanadu