Nagi lunch - jedna z najbardziej brudnych powieści w historii języka angielskiego, powstała z notatek i zapisków, których autor - jak sam się przyznał - nie widział jako zwartej książki. Były to zapiski o stanach delirycznych i chorobowych, o których pisaniu Burroughs sam już później nie pamiętał. Nie był też do końca świadom metody, którą zastosował przy komponowaniu całości: wcale nie nowej, znanej wieki wcześniej na jarmarkach, technice wyciągania słów z kapelusza, która przerodziła się dziś w metodę cut -up.

ŹRÓDŁA CUT-UP: Za sięgnięcie do losowej zabawy wyciągania słów z kapelusza, Tristan Tzara wyrzucony został przez Andre Bretona z grupy surrealistycznej. Breton wolał bowiem, by element losowości zastąpić wyciąganiem słów z podświadomości, przenieść go na freudowską kozetkę. Ostatecznie surrealiści wybrali technikę cadavre exquis. W 1959 roku Brion Gysin - malarz i pisarz, pociął fragmenty gazet i w sposób losowy, niczym Tzara z kapelusza, ułożył je na nowo. rezultatem był utwór Minutes to Go zawierający niezredagowany, niezmieniony cut-up, stanowiący jednocześnie całkiem spójną i sensowną prozę. Burroughs tutaj właśnie upatruje narodziny nowoczesnej techniki cut-up, którą zastosował w Nagim Lunchu.

Burroughs idzie jeszcze dalej i twierdzi, że całe pisarstwo ma znamiona cut-up. Zachęca też do tego, by ciąć i układać w nowe konfiguracje nie tylko tekst, ale taśmę dźwiękową i filmową. W wydanym w 1978 roku artykule The cut-up method of Brion Gysin autor Nagiego Lunchu sięga też po artykuł jednego z pionierów informatyki Johna von Neumanna, przyznając, że losowość cut-up'u ma swoje zastosowanie w komputerowych strategiach militarnych. Tym samym kojarzy tę technikę z losowością generowaną przez komputer.

Trzeba jednak pamiętać o różnicy między techniką Burroughsa a współczesnymi programami do losowego generowania tekstu. Dla autora Nagiego Lunchu, jak też dla pisarzy OuLiPo stosujących podobne metody, cut-up było stadium pośrednim pomiędzy surowym materiałem a gotowym utworem. Komputerowe generatory najczęściej stapiają ten pośredni etap z ostatecznym wynikiem.

W następnych powieściach Burroughs zastosował inne techniki - na przykład metodę fold-in, która polegała na łączeniu ze sobą paragrafów tekstu tej samej książki. Pomagała ona - podobnie jak stosowane w filmie flash-backi- poruszać się czytelnikowi w tę lub we wtę na osi powieściowego czasu. Burroughs brał na przykład stronę numer jeden, łączył ją ze stroną numer 100 i powstawała strona numer 10.

Ostatnia aktualizacja:

15.07.2022

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) William Burroughs i hipertekst. "Techsty" 15.07.2022 [https://techsty.art.pl/hipertekst/awangarda/burroughs.htm].

awangarda cut-up fold-in kolaż poetyka awangardowa techniki

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


alternatywne art awangarda burroughs central collage cut fabula hipertekst img kapelusza konstrukcje lunchu metody metodę nagiego numer oulipo przykład roubaud source słów target techsty zastosował