Tradycja tekstu cyfrowego, począwszy od pierwszych systemów hipertekstowych a skończywszy na mediach społecznościowych, wyróżnia następujące typy linków:

Link zwykły: standardowe łącze jednokierunkowe, znane z sieci, mediów społecznościowych oraz środowisk post-sieciowych (aplikacje na smartfony i tablety, aplikacje VR. Link zwykły składa się z kotwicy, czyli słowa, fragmentu obrazu, ikony i jakiegokolwiek innego wizualnego oznaczenia połączenia, oraz z adresu miejsca docelowego. W warunkach sieciowych składnia linku wygląda następująco: < a href= 'adres linku'> kotwica linku < /a>

Link główny. Wbrew nazwie, link, który nie jest dziś w powszechnym użyciu. Link główny bezpośrednio łączy dwa węzły w sieci. Bezpośrednio znaczy tu bez użycia słowa bądź elementu wizualnego jako kotwicy dla linku. Link główny wybierany jest w trakcie lektury wtedy, gdy czytelnik nie wybrał żadnego innego linku i podążył drogą "domyślną". W środowisku Storyspace do linku domyślnego przypisany był klawisz "enter" oraz wszelkie wybory w oknie tekstowym, oraz obok tekstu, które nie wywoływały linków zwykłych, zakotwiczonych na słowach. Więcej >

Link warunkowy (logiczny) . Link warunkowy to link prowadzący do miejsca, w które dostajemy się nie od razu, nie na oślep, lecz po spełnieniu określonych warunków: odwiedzeniu określonej lokacji, wybraniu określonego linku, zaznaczeniu jakiegoś słowa. Warunki linki ustanawia autor i nie są one widoczne dla czytelnika. Dlatego, jak w wielu dzisiejszych grach fabularnych, choćby polskich produkcjach Wiedźmin i Cyberpunk 2077, w przygodzie z hipertekstem opartym na linkach warunkowych każdy odbiorca ma szansę na indywidualną, niepowtarzalną lekturę. Więcej >

...
Warunki w programie Storyspace 2, Eastgate Systems 1998

Multilink (logiczny) . Link prowadzący do wielu miejsc docelowych na raz. Multilink stanowi egzotyczną konstrukcję linkową w dzisiejszych przekazach cyfrowych, a szkoda. W środowiskach takich jak Storyspace i Hypercard autorzy mogli nakładać linki jeden na drugi, piętrzyć je na pojedynczym słowie, paragrafie bądź dowolnej partii tekstu. Multilinki stosował z sukcesem Michael Joyce w Zmroku. Symfonii. W momencie pojawienia się Internetu, nie wspierającego tego typu linków i promującego linki jednokierunkowe i o pojedynczej zawartości, multilinki przeszły do historii. Ich echem są menu rozgałęziające się, wielohierarchiczne menu nawigacyjne komercyjny stron internetowych, które – na przykład – pod przycikiem bestsellery kryją kolejne opcje miejsc docelowych: "romanse", "thrillery", "literatura faktu".

...
Multilink w "Zmroku. Symfonii "(wersja oryginalna). Po wybraniu linku pojawia się menu z wieloma miejscami docelowymi.

Link dynamiczny . Hiperłącze, które zmienia swoje właściwości (na przykład rodzaj i ilość miejsc docelowych, stabilny bądź animowany kształt) wraz z postępem lektury. Więcej >

Link temporalny . Link zaprogramowany tak, by pojawił się (i zniknął) w określonym czasie. Dziś charakterystyczny dla najbardziej popularnego z silników programu Twine – Harlowe, link temporalny dołączył do repertuaru prostych chwytów dynamizujących narrację. Niegdyś był to link technicznie zaawansowany, obecny w zaawansowanych aplikacjach do tworzenia hiperwideo.

Hashtag - specjalnym rodzajem linku, wprowadzonego w mediach społecznościowych i funkcjonującego jako skrzyżowanie semantycznego tagu i żywego, autonomicznego kanału informacyjnego stanowi hasztag.



Całą gamę nowych rodzajów linków wprowadził program Twine.



Inne klasyfikacje:

Zbudowanie sieci dokumentów możliwe jest przy użyciu zwykłych linków referencyjnych. Jednak większość hipertekstów używa dodatkowych rodzajów hiperłączy, by zaprezentować użytkownikom bardziej poetycką strukturę informacyjną. W innej typologii mówi się o czterech typach odsyłaczy:

1) LINK REFERENCYJNY

Link referencyjny to link główny z poprzedniej klasyfikacji, komputerowy odpowiednik przechodzenia ze strony na stronę w książce. Linki te mogą być jedno lub wielokierunkowe. Pozwalają na tworzenia niehierarchicznych struktur, widocznych choćby we współczesnych wizualizacjach udostępnianym przez narzędzia takie jak D3.js typu "force directed graph".

2) LINK PRZYPISOWY

Poza tym, że spełnia funkcję doprowadzania czytelnika do przypisów i komentarzy, w niektórych systemach (na przykład w Storyspace) link ten bywa wyodrębniony graficznie lub funkcjonalnie jako przeznaczony tylko dla przypisów i pozwala na grupowanie tego samego typu w jeden ciąg. Jego dzisiejszą najbardziej popularną postacią są linki przepisowe w e-bookach. Jeśli wykonane poprawnie, po przejściu z tekstu głównego do odsyłacza, ebook pozwala nam wrócić do miejsca, z którego przyszliśmy. Na papierze odpowiednikiem są tu przypisy dolne lub końcowe – w tym pierwszym wydaniu dużo wygodniejsze niż w wersjach na ebooki w czytnikach.

3) LINK ROZSZERZONY

W przypadku linku rozszerzonego, zawartość węzła docelowego zostaje poszerzona o dodatkową treść po najechaniu wskaźnikiem na źródłową kotwicę. Ten rodzaj linków odpowiedzialny jest za lokalne struktury hierarchiczne oraz lokalną dynamikę na pojedynczej stornie, jak w Twine w silniku Harlowe. Nelson do opisu tych linków używa terminu "tekst rozciągliwy" bądź "rozciągły" (stretchtext). Artystyczne zastosowanie stretchtextu w sposób popisowy, z wykorzystaniem technik wideo i animacji, zrealizowała nowela-aplikacja https://tenderclaws.com/pry">PRY Danniego Cannizzaro i Samanthy Gorman z 2015 roku.

4) LINK POLECENIA

Gdy zaznaczony jest link polecenia, wykonywana jest jakaś akcja, przywołany zostaje system operacyjny, otwiera się zewnętrzny program itd. En rodzaj linku można nazwać linkiem egzekucyjnym

Przy opisie hiperfikcji, a nie hipertekstu w ogóle, bardziej przydatne są rozróżnienia na linki stworzone w programie Storyspace, w którym powstało najwięcej cenionych literackich przykładów technik hipertekstowych, a ziem typologia pierwszego typu: link główny, link tekstowy, link warunkowy, link losowy i link hierarchiczny, choć rosnąca kariera linku stretchtextu być może przyćmi owe klasyczne rodzaje linków.

Ostatnia aktualizacja:

03.02.2023

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Rodzaje Linków . "Techsty" 03.02.2023 [].

hipertekst leksja tekst cyfrowy węzeł

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


art główny hasztag hipertekst img link linki linku linków multilink outgoing rodzaje sieci source span storyspace stretchtext strong target techsty tekstu twine typu value video