Hipertekst jest dzieckiem współczesnej narratologi, która odkryła, zarówno we współczesnej prozie, jak i w sobie samej, tendencję do dechronologizacji narracji. Dwudziestowieczna psychologia i inne nauki poznawcze odkryły bowiem, że nawet nasze osobiste życie, świat taki, jakim go postrzegamy odbiega od (idealistycznej, jak się okazuje) koncepcji Arystotelesa, odkryto, że początek i koniec mogą się zamienić miejscami, że granice między nimi zacierają się, że wystarczy dostrzec, iż najpierw jest ból, a potem szpilka, która go spowodowała, by arystotelesowskie koncepcje, utraciły trochę ze swej nieśmiertelności.
Narracja w hipertekście, w takim sensie, jak zwykliśmy ją traktować , po prostu nie istnieje. Hipertekst to utwór ergodyczny. Dyskurs narracyjny zastąpiony jest w hipertekście dyskursem ergodycznym. Narracja ergodyczna zasadza się na polu zdarzeń: bazie narracyjnych możliwości, która składa sie z napisanych przez autora wariantów fabuły (czasami warianty te dopisywać może sam czytelnik). Ich pojawianie się na ekranie uzależnione jest od poszczególnych kroków lektury czytelnika i wpisanego w tekst mechanizmu, programu.
Dobrym przykładem jest tu komputerowa gra. Jeśli komuś usiłujemy opowiedzieć swoje przygody z tej gry, jest to już akt narracji bazujący na doświadczeniu z obcowania z grą. Ale nie możemy w tym przypadku stwierdzić, że grę się opowiedziało, opowiedziało się jedynie jeden z doświadczonych przez nas fragmentów gry. W ten sposób - według Espena Arsetha - przedstawiło się narrację, która bazuje na bardziej fundamentalnej strukturze: na polu zdarzeń aporii i epifanii. Aporia - czyli stan jałowości lektury, zapętlenia się narracyjnch składników, stan bez wyjścia oraz epifania - chwila znalezionego rozwiązania, olśnienia, które pozwala nam na kontynuowanie gry lub lektury, to prenarracyjne figury doświadczenia, z którego powstaje narracja.
Nie ma zatem jednej narracji, jest płynna, zmieniającą się i różnicująca multinarracja.
Ostatnia aktualizacja:
27.07.2022
Cytuj ten wpis jako:
Mariusz Pisarski (never) Narracja hipertekstowa. "Techsty" 27.07.2022 [].
narracja poetyka poetyka hipertekstu poststrukturalizm retoryka tekst cyfrowy