Aneta Kamińska, Czary i mary (hipertekst), 2007.

Wykonanie: David Sypniewski.

Dostęp: http://www.czary-i-mary.pl/

Narzędzia: Flash, html, grafika, audio.

Słowa kluczowe: hipertekst, poezja, animacja tekstowa, cyfrowa poezja wizualna.

 

Cyfrowe, równoległe wydanie drukowanego tomiku Anety Kamińskiej Czary i mary wydanego przez Staromiejski Dom Kultury w Warszawie w 2007 roku. Cyfrowa publikacja zawiera elementy hipertekstu, poezji wizualnej i animacji wykonanej w programie Flash. Pomocą w nawigacji jest aktywna, wizualna mapa tekstu. Motywy oniryczności, choroby i cielesności zostały wzmocnione poprzez zastosowaną formę hipertekstową. Odbiór nielinearny i asocjacyjny pozwala użytkownikowi doświadczyć stanu dezorientacji w irracjonalnych snach oraz poczucia zagubienia i bezsilności w chwilach zagrożenia własnego ciała. Choroba i sny mieszają się, doprowadzając do zatarcia granicy między życiem a snem.

 

 

Marek Oktawian Bulanowski, Smsy z dnia na dzień. Książka dla wszystkich i dla nikogo, 2007

Tekst: Marek Oktawian Bulanowski

Produkcja: Mariusz Pisarski, Irek Jóźwiak

Dostęp: http://techsty.art.pl/magazyn3/hiperfikcje/smsy/index.htm

Narzędzia: html, javascript.

Słowa kluczowe: poezja generatywna, poezja absurdalna, losowy dostęp. 

 

Cyfrowy tomik złożony z kilkudziesięciu krótkich, absurdystycznych fraszek losowo  wywoływanych przez czytelnika. Kompulsywne wysyłanie smsów doprowadziło do powstania „kultury prawego kciuka” – wystarczy jeden przycisk, by uruchomić telefon czy komputer. Bulanowski żartobliwie, ale i z dozą sarkazmu przedstawia niekontrolowaną potrzebę wysyłania wiadomości, pod postacią funkcji „wylosuj SMSa!”. Już nie musisz pisać tekstu – wystarczy kliknąć, by program losowo wygenerował już gotową wiadomość. Grafika, wykorzystująca prosty styl rysunkowy, przedstawia Nokię 73N z jej olbrzymim ekranem – adekwatne do estetyki retro wyświetlane są krótkie smsy, których grafomańskość jest ironicznym komentarzem pod adresem „smsowania” do wszystkich i do nikogo.

 

Roman Bromboszcz, Rotator

 

Dostęp: http://bromboxy.proarte.net.pl/rotator/rotator.html

Produkcja: Roman Bromboszcz

Słowa kluczowe: animacja, poezja konkretna, wizualna poezja cyfrowa, poezja audialna.

Narzędzia: html, Flash. 

 

Minimalistyczna, geometryczna i rytmiczna animacja utrzymana w duchu poezji konkretnej i sztuki op-artu. Rozsypane litery, „r”, „o”, „t”, „a”, „t”, „o”, „r”, zgodnie ze znaczeniem tytułu, obracają się w stałej odległości od punktu środkowego - „a”. Po kliknięciu w centrum projektu znaki nabierają prędkości, wydając jednocześnie głośniejsze dźwięki imitujące zderzanie. Początkowa rytmiczność szybko zostaje zburzona – nie wiadomo jednak czy chaotyczne przemieszczanie się liter nie jest wyłącznie wrażeniem optycznym. Efektem dystorsji jest złudzenie generowania wciąż nowych fraz językowych.    

 

Roman Bromboszcz, Krach giełdy olejowej

Produkcja: Roman Bromboszcz

Dostęp: http://bromboxy.proarte.net.pl/krach_gieldy_olejowej/krach_gieldy_olejowej.html

Słowa kluczowe: animacja, poezja konkretna, wizualna poezja cyfrowa, usterkowość.

Narzędzia: html, Flash.

 

Na wpół animowana, na wpół konkretystyczna, po części emanacyjna, a po części dająca sobą manipulować wariacja na temat języka i zakłóceń, którym jest on poddawany. Efektem krachu językowego jest zdemolowany i dezinformujący tekst, zbudowany ze znaków literowych, cyfrowych i graficznych. Na czerwonym ekranie z góry do dołu przesuwa się tekst, którego konstrukcja poddaje w wątpliwość jego semantyczność. Rejestrujemy komunikaty urywane, niedokończone, niespójne i abstrakcyjne: „kawad ydarzeń/ ścięg ności/ ści ągnąć/ krach chark/ścina sobia/ ścieg ksiąg”. Po przekazie tekstowym pojawiają się przestrzennie ułożone poetyckie wersy, zamazane równoległymi czarnymi liniami. Na zasadzie repetycji animacja rytmicznie zatacza koło. Radykalny i surowy projekt zadaje pytanie o gramatykę i znaczenie tekstu cybernetycznego.  

 

 

Roman Bromboszcz, Wariacje na Kwadrat Magiczny

Produkcja: Roman Bromboszcz

Dostęp: http://variations.perfokarta.net/pl/

Słowa kluczowe: permutacja, poezja konkretna, wizualna poezja cyfrowa, poezja audialna, instrument tekstowy. 

Narzędzia: html, javascript.

 

 

Wariacje na kwadrat magiczny to jeden ze sztandarowych instrumentów tekstowych Romana Bromboszcza, w którym działania na dźwiękach, kolorach i kształtach same w sobie, bez obecności warstwy dyskursywnej, z sukcesem aspirują do miana poezji. W poezji wizualnej i konkretnej kwadrat magiczny był jednym z chwytliwych kompozycji tekstu. Krzyżówka tekstowa u Bromboszcza to jednak coś więcej niż swobodne odczytywanie słów. Pod każdym kwadratem kryje się zestaw liter, uruchamianych komputerową myszką. Program stopniowo odsłania kolejne litery i losowo zatrzymuje się na wybranym znaku. Wariacyjność kwadratu magicznego polega na wywoływaniu iluzji kontrolowania strukturą – pozostaje pytanie o rolę twórcy i użytkownika wobec projektu zaprogramowanego na konkretne działanie.

 

Bromboszcz, Artykulator.

Dostęp: http://bromboxy.proarte.net.pl/artykulator/artykulator.html

Produkcja: Roman Bromboszcz

Słowa kluczowe: instrument tekstowy,  permutacja, poezja konkretna, wizualna poezja cyfrowa, poezja audialna, instrument tekstowy. 

Narzędzia: html, javascript.

 

Enigmatyczny instrument poetycki zachęcający czytelnika do przeciągania i opuszczania prostych graficznych obiektów lub klikania na nie, w następstwie czego wywoływane są słowa i dźwięki. Bromboszcz oferuje użytkownikowi komponowanie muzyki z pojedynczych dźwięków przy jednoczesnym anagramowym budowaniu słowa z pojedynczych liter. W efekcie, słyszymy jak brzmi „jelitko”, „lejki” czy „kolej”.   Artykulator potwierdza, że w poezji cyfrowej aliteracje i inne zabiegi artystyczne, mające oddać brzmieniowość tekstu są anachroniczne i zbędne.

 

Urszula Pawlicka, Łukasz Podgórni, Cyfrowe zielone oko. Adaptacja poezji formistycznej Tytusa Czyżewskiego, Korporacja Ha!art, 2012.

Opracowanie: Urszula Pawlicka

Grafika i programowanie: Łukasz Podgórni

Muzyka (w wybranych pracach): Wojciech Stępień

Dostęp: http://ha.art.pl/czyzewski/

Słowa kluczowe: poezja animowana, poezja dźwiękowa, instrument tekstowy, adaptacja.

Narzędzia: Flash, html, audio.

 

Punktem wyjścia tej śmiałej i pionierskiej adaptacji cyfrowej są sparafrazowane słowa Marka Ameriki: „Co Czyżewski-formista zrobiłby z nowymi mediami?”. Twórczość naczelnego formisty prosi się o przełożenie na język cyfrowy, będący w stanie oddać intersemiotyczność i ludyczność jego poezji. Wielozmysłowość i losowość w Oczach tygrysa, powtórzeniowość w Muzyce z okna, symultaniczność W szpitalu obłąkanych, polifoniczność w Sensacji w kinie czy wielopłaszczyznowość w Nocy – dniu: wszystko to staje się szczegółową mapą do realizacji wersji cyfrowej. Formistyczna poezja Czyżewskiego ulega transformacji w poezję hipertekstową, interaktywną i generatywną.

 

Katarzyna Giełżyńska, C()n Du It, [CD] Korporacja Ha!art, 2012.

Dostęp: http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/katalog-ksiazek/2367-katarzyna-gielzynska-cn-du-it.html

Produkcja: Urszula Pawlicka, Mariusz Pisarski, Piotr Marecki

Słowa kluczowe: poezja wideo, animacja, poezja konkretna. 

Narzędzia: After Effects, html, Flash.

 

 

Wideotomik C()n Du It to zbiór poetyckich klipów słowno-muzycznych, poruszających najważniejsze zjawiska w kulturze wizualnej oraz stawiających pytania o miejsce człowieka i jego tożsamość w świecie on-line. Intensywne i ironiczne obrazy zyskują postać wideofraszek, humorystycznie ukazujących internetowe „rytuały”, jak klikanie, czatowanie czy postowanie. Konwencja „post-atariowa” – zieleń kojarząca się z poleceniami systemu oraz prosta czcionka tekstu – świadczy o tęsknocie za nieskomplikowanym światem 8-bitowym. Poddaj się symultanicznym obrazom i napierającym dźwiękom – doświadcz „de con strukcji”.  

 

 

Katarzyna Giełżyńska, Opowiadanie wyparte, 2012.

 

Dostęp:http://ha.art.pl/wiadomosci/2406-katarzyna-gielzynska-laureatka-kwietniowego-itjo.html

Słowa kluczowe: poetycki net.art, slideshow poetry, poetyka screenshotów.

Narzędzia: Word, zrzut ekranu.

 

Oldskulowe, utrzymane w estetyce wczesnego minimalistycznego net.artu, złożone z zaledwie dwóch slajdów/grafik Opowiadanie wyparte porusza tematykę autotematyzmu i wyczerpania. Pusty plik Worda, e-mail autorski i wreszcie tekst tworzą (melancholijny) dyptyk wyczerpania, w którym niemożność opowiadania, wspomagana jest poza-tekstowymi i post-internetowymi zabiegami. W cyfrowym palimpseście pobrzmiewają głosy Johna Bartha i Rolanda Barthesa, z kolei e-mejl autora do czytelniczki przypomina wątki z Kiedy zimową nocą podróżny Italo Calvino. 

 

Sławomir Shuty, Blok, 2003

Wykonanie: Mariusz Pisarski

Opracowanie graficzne: Piotr Marecki

Rysunki: Marcin Maciejowski

Dostęp: http://www.blok.art.pl/

Narzędzia: html, javascript.

Słowa kluczowe: Hipertekst, linki, liternet, cyfrowa klasyka, recykling, powieść przestrzenna.

 

Powieść hipertekstowa, będąca recyklingiem Cukru w normie z 2002 roku, przedstawia społeczne perturbacje w późnym okresie transformacji ustrojowej w jednym z bloków na nowohuckim osiedlu. Spis mieszkańców pełni rolę domofonu – wystarczy kliknąć na wybrane nazwisko rodziny, by automatycznie przenieść się do jej mieszkania. Wędrujemy od jednego lokatora do drugiego – podglądamy, podsłuchujemy i niczym plotka zataczamy coraz szersze kręgi swojej obecności. Prozaiczne historie mieszkańców odkrywają ich zamiłowanie do konsumpcjonizmu, ubóstwiania mediów i wiary w popkulturę. Szarość rzeczywistości potęgowana jest przez rysunki, ironicznie komentujące, i tak już żałośnie przyziemne, historie. Zlinkowane ze sobą opowieści rozpościerają się na kilka kręgów, do tych najdalszych prowadzą nieoczywiste odnogi.

 

 

Leszek Onak, sonet niezachodzący

 

Wykonanie: Leszek Onak

Dostęp: http://http404.org/sonetniezachodzacy/index.php

Narzędzia: html, php, rss.

Słowa kluczowe: poezja generatywna, cybertekst, poezja rss/feed poetry

 

12 wersów wyświetlanego przez program i losowanego przez czytelnika sonetu pochodzą z  tytułów artykułów na popularnych stronach internetowych. Wiersz Onaka jest „niezachodzący” i „odświeżany”, gdyż jego treść zmienia się wraz z pojawieniem się nowych artykułów na portalach, z których treść utworu jest czerpana. Jeśli niektóre z utworów w tej antologii składają się na niekończące się soliloquium maszyny (Bromboszcz) wygrywającej skończoną i określoną ilość swoich części składowych, sonet niezachodzący proponuje nieskończoną polifonię i kakofonię głosów, których brzmień nie da się przewidzieć. „Czy wyrwane z kontekstu i zestawione ze sobą nagłówki komplementarnie skonstruowanego świata informacji nie budzą niepokoju?” – pytanie Onaka naprowadza na znaczenie algorytmicznego utworu, odnoszącego się do nadmiaru absurdalnych informacji. Ciągła dezaktualizacja sonetu wskazuje z kolei na niestałość i zmienność tekstu w przestrzeni sieciowej.  

 

Leszek Onak, Dopasowanie wzorca

Wykonanie: Leszek Onak

Dostęp: http://http404.org/d_w/

Narzędzia: Flash, html.

Hasła kluczowe: adaptacja medialna, permutacja, poezja kodu, poezja animowana.

 

Migotliwa, permutacyjna adaptacja Pierwszego Listu do Koryntian św. Pawła jest policzkiem wymierzonym w ideę digitalizacji zasobów kulturowych na najbardziej ograną, remediacyjną modłę, według której cyfrowa “kopia” ma być przezroczysta i jak najbliższa wyglądowi i zachowaniu “oryginału”. Onak zmienia zwłaszcza tą drugą wartość i czyni ze swojej wersji Pieśni nad pieśniami doskonałą ilustrację kategorii “migotliwych signifiant”, które dla Catherine Hayles są jednym z najistotniejszych wyznaczników literatiry cyfrowej. Projekt Onaka polega na permutacyjnym przekształcaniu klasycznego tekstu: litery – w obrębie pojedynczych słów – w ułamkach sekundy zamieniają się miejscami. Ekranowym efektem jest zdeformowany zapis Listu do Koryntian. Treść ulega zmutowaniu, “języki” zamieniają się w “jękizyki”, “wiara” w “awarię”. Powodzenie dopasowania wzorca postawione jest pod znakiem zapytania.

 

 

Jonas (Mrkva) Gruska, basen, 2010

Wykonanie: Jonas (Mrkva) Gruska

Dostęp: http://mrkva.ovecka.be/basen/

Narzędzia: javascript, ajax, rss, html.

Słowa kluczowe: poezja generatywna, cybertekst, poezja rss/feed poetry.

 

Tekstoniczny generator ruchomej poetyckiej tekstury wymyka się wszelkim cybertekstowym  typologią. Poetycka pożywka pochodzi bowiem nie od czytelnika, ani on bezdusznego komputera, a z treści artykułów publikowanych na portalu gazeta.pl. W basenie porozrzucanych słów nietrudno o poczucie dezorientacji i bezsilności. Fala kolejnych garści informacji naraża na utratę kontroli nad treściami. Gruska umożliwia doświadczenie owego zatapiania się w basenie porozcinanych, internetowych newsów, którymi sterowanie jest tylko iluzją. Zatrzymanie anarchicznego tekstu możliwe jest wyłącznie wtedy, kiedy nie poruszymy komputerową myszką – jest to jednak jednoznaczne z brakiem interwencji w tekst. Możemy dopisywać wyrażenia i za pomocą tabulatora decydować o ich położeniu – jednak każde wytworzenie przeistacza się w unicestwienie.

 

 

Zenon Fajfer, Ars poetica, 2004

Dostęp: http://techsty.art.pl/magazyn3/fajfer/Ars_poetica_polish.html

Dostęp: http://techsty.art.pl/magazyn3/fajfer/Ars_poetica_english.html

Zenon Fajfer, Ars poetice (english version), 2005

Tłumaczenie: Zenon Fajfer, Katarzyna Bazarnik

Narzędzia: html, Flash.

Słowa kluczowe: poezja emanacyjna, cyfrowa ars poetica, poezja animowana.

 

Elektroniczny utwór emanacyjny, czyli w całości wywiedziony z jednego słowa, porusza zagadnienie konstruowania dzieła i budowania narracji. Rozwijany na ekranie tekst jest analogią procesu tworzenia – od jednego słowa do całego poematu. Mechanizm emanacji i redukcji wskazuje na ukrywane w dziele znaczenia i subteksty. „Widzieć / Oczami / Inaczej” oznacza patrzenie „przez-tekst”, by dojrzeć to, co ukryte, bezpośrednio niedostępne, ujawniające się tylko między czynnością kompozycyjną i reorganizacyjną. Fajfer przemyca w projekcie hasła liberatury, której jest przedstawicielem – treść poematu wzmocniona jest przez strukturalną płynność. Tradycyjny mini-gatunek ars poetica, czyli programowego manifestu poetyckiego napisanego w formie wiersza, Fajfer przenosi na ekran komputera, by zademonstrować swoją własną interpretację poetyki nowego medium, jej przyzwoleń i ograniczeń. Choć dzieło jest nie interaktywne, pod koniec przebiegu utworu pojawia się jeden, jedyny, znaczący wybór…

 

Jakub Jagiełło, Limeryk generatywny 2, 2011

Wykonanie: Jakub Jagiełło

Dostęp: http://jaboja.pl/limgen.html

Narzędzia: javascript

Słowa kluczowe: poezja generatywna, poezja absurdystyczna, limeryk.

 

Z Zestaw pięciowersowych limeryków opartych na zasadzie rzutu wielościennymi kostkami do gry, na bokach których znajdują się stałe i zmienne części składowe poszczególnych wierszy. Przykładowy efekt generatora to nonsensowne igraszki słowne, prezentujące anegdotki o kobietach z danych miejscowości, na przykład „Piękna Zuzia z Kłodawy/ żyła tydzień bez kawy/ miała pomysł figlarny/ lecz wolała ten marny/ tonąc w falach Rudawy”. Ważną i wymowną częścią utworu są objaśnienia, jakie Jagiełło dołącza do  generatora. Autor odsłania w nich nie tylko zamysł i genezę lecz przede wszystkim – za pomocą szczegółowych wykresów –  reguły losowego dobierania treści limeryków.

 

Konrad Polak, Schemat, Korporacja Ha!art, 2011

 

Wykonanie: Mariusz Pisarski

Dostęp: http://www.ha.art.pl/hiperteksty/schemat/index.html

Narzędzia: html5, jquery mobile.

Słowa kluczowe: hipertekst, literatura na smartphony, powieść asocjacyjna, oniryzm.

 

Wielowątkowy i wielowarstwowy hipertekst przenosi czytelnika z fikcyjnych zdarzeń na ulicach Krakowa w sferę marzeń sennych, z zapisków o świadomym śnieniu – do korespondencji na temat hipertekstowej fabuły. Przechodząc między różnymi obszarami, zaznaczonymi odrębnymi barwami, z czasem tracimy poczucie orientacji, balansując na granicy jawy i snu, refleksji krytycznej i medytacji, oniryzmu i egzystencjalizmu. Z czytelnika powieści zmieniamy się w świadka procesu powstawania utworu, z użytkownika przeobrażamy się nagle w zagubionego surfowicza, błądzącego między właściwym tekstem a stronami internetowymi. Konrad Polak dowodzi, że schematyczność hipertekstu polega na łamaniu schematów. Schemat był pierwszą polską powieścią na smartphony wykonanej w jquery mobile -  na platformie do tworzenia treści na urządzenia przenośne.

 

Jacek "PICU" Kramarski, Tomasz Jan Brzyszko, Agnieszka, 2012

Treść: Jacek 'PICU' Kramarski

Forma: Tomasz Jan Brzyszko

Dostęp: http://zespol-filmowy.webuda.com/agnieszka/

Słowa kluczowe: wideo poezja, slideshow poetry, adaptacja.  

 

Cyfrowe opowiadanie-worek, a może gatunek sam w sobie? Rozbierając „Agnieszkę”, piosenkę zespołu Łzy, na cząstki elementarne, co zamienia się w satyrę dyskursów o dyskursie, i dołączając ironiczne wyrwane z kontekstu fragmenty filmów – nowa meta-Agnieszka, pożera i odrzuca popkulturową papkę. Całość jest ośmieszeniem schematycznych gatunków popkultury, których realizacja przypomina wypełnianie pustych miejsc, a szkielet zawsze pozostanie ten sam.

 

Nadziejka Ojejka - Em(a)Ilio, 2012

Dostęp: http://vimeo.com/35962313

Słowa kluczowe: wideo poezja, poetyka screenshotów.

Narzędzia: zrzut ekranu, edytor filmowy.

 

Google Search Stories opowiada w jaki sposób proces wyszukiwania informacji wpływa na podejmowane przez nas decyzje i tym samym na przebieg wydarzeń. Nadziejka Ojejka z kolei przedstawia akt komunikowania się przez serwis Gmail, który również ma wpływa na kształtowane relacje międzyludzkie. Projekt, nawiązujący do sztuki e-mailowej, obnaża proces formułowania myśli – pisanie wiadomości to nieustanne przeskakiwanie między klawiszami z literami, spacją a przyciskiem wstecz. 

 

Katarzyna Janota, niemiłość, 2010

Dostęp: http://www.ha.art.pl/prezentacje/28-poezja/920-katarzyna-janota-niemioscnagroda-glowna-w-kwietniowym-itjw.html

Wykonanie: Katarzyna Janota

Narzędzia: After Effects, Photoshop, Windows Media Player.

Słowa kluczowe: poezja wideo, animacja, dada, turpizm.

 

Pięciominutowa, turpistyczno-dadaistyczna animacja tekstowa utrzymana w duchu absurdalnej space-opery (z kosmicznym g… w roli motywu przewodniego) jest pstryczkiem w nos wymierzonym wszystkim, którzy na serio wierzą w moc formalną i społeczną  poezji.  Przepełniona neologizmami, zawartość tekstowa rozwija się czasie przy dźwiękach muzyki z dawnych filmów. Czy ta twarz w tle to nie Abe Golem? Co mówi nam kręcący się wokół własnej osi stolec z plastiku? niemiłość to poetycki absurd i turpizm epoki Photoshopa, YouTube i sieciowego plagiaryzmu.

 

Kamil Zając, Ty i społeczny Rys, 2010

Dostęp:  http://www.ha.art.pl/prezentacje/28-poezja/999-kamil-zajac-ty-i-spoleczny-rys-nagroda-glowna-w-majowym-itjw.html

 

Tekst: Kamil Zając

Animacja: Bartek Szlachcic (odaibe)

Muzyka: Andrzej Koper (1000abstractmachines)

Słowa kluczowe: poezja wideo, poezja bankomatowa, poezja animowana, poezja dźwiękowa,

 

Ty i społeczny rys to wymowna, antykapitalistyczna propozycja animowanego intro, które – w idealnym świecie Marksa i Bourdieu – towarzyszyłoby obywatelom przed włożeniem karty i podjęciem gotówki z bankomatu. W świecie realnym bankomatowa poezja zagościła na  ekranie imitującym bankomat  przed wrocławską galerią BWA Design. Utwór Zająca to oniryczne omacki młodego przedsiębiorcy, wyznawcy religii szybkiego sukcesu, mantrującego słowa “moja firma, moja bardzo wielka firma”, cudów na kredyt i kodu moralnego finansjery. Hasła reklamowe kuszą „społeczne rysie biznesu”, którzy rytmicznie wystukują kwoty na monitorze bankomatu. Zając udowadnia, że poezja to znacznie więcej niż suche słowo zapisane na kartce papieru.  

 

Tomasz Wilmański, EMOH2, 2011

Wykonanie: Tomasz Wilmański,

Dostęp: http://techsty.art.pl/magazyn/magazyn7/Wilmanski/emoh.html

Narzędzia: Corel, Power Point, Quick Time Player

Słowa kluczowe: poezja konkretna, animacja.

 

Utwór Wilmańskiego to przykład cyfrowej poezji konkretnej, która poprzez ruch obiektu odkrywa sieć wewnętrznych znaczeń tekstu. Kompozycja słownego labiryntu polega na odsłanianiu kolejnych liter, zapisanych w układzie ośmiu rzędów, składających się każdorazowo na tytułowe słowo czytane w różnych kierunkach. Dźwięki czarodziejskiej różdżki, towarzyszące mechanizmowi znikania i ujawniania się znaków, wprowadzają w wewnętrzny świat tekstu, w którym każda litera to odrębny byt.

 

Tomasz Wilmański, Adam Witkowski, Meditation no.4, 2004

Wykonanie: Adam Witkowski

Dostęp: http://techsty.art.pl/magazyn/magazyn5/meditaton4.html

Narzędzia: Flash, Quick Time Player

Słowa kluczowe: poezja konkretna, animacja.

 

Praca prezentowana w 2004 roku na wystawie z cyklu „Książka i co dalej 5” pt. „Alphabet”, przedstawia 27 liter alfabetu łacińskiego, permanentnie poruszających się w różnych kierunkach. Projekt nawiązuje do utworu Emmetta Williamsa z 1958 roku, który na maszynie do pisania zapisał trzy utwory poetyckiego pt. „Meditation”, nadając im kolejno numery 1, 2, 3. Wilmański oprócz konceptu alfabetycznego, zastosował także ten sam krój czcionki Curier. Meditation no.4 ma stanowić kolejną częścią danego cyklu, sygnalizującą przejście pisma do przestrzeni cyfrowej.

 

Łukasz Podgórni, matko zawrotna, 2007

 

 

Wykonanie: Łukasz Podgórni,

Dostęp: http://szafranchinche.ovh.org/matzwr.html

Narzędzia: Flash,

Słowa kluczowe: wiersz rotacyjny, rotunda, cyberpoezja, poezja animowana, poezja dźwiękowa, poezja konkretna.

 

 

Rotacyjny wiersz konkretny Podgórniego nawiązuje do tradycji modlitewnej poezji figuralnej opartej na polu kwadratu, krzyża czy – tutaj użytego – koła. „cisza jest dźwiękiem prędkości świata / światło jest bogiem prędkości dźwięku / bóg to wysoka prędkość światła / bóg to światła wysoka prędkość” – powtarzalne słowa wpisane są w koło, które czytelnik wprawia w ruch. Pętla słowna odzwierciedlona zostaje w dynamice okręgu – w efekcie jego aktywności wyrażenia zamazują się, a dźwięk, imitujący odczytywanie tekstu, ulega zniekształceniu. matko zawrotna to jeden z najbardziej przebojowych i znanych także poza Polską utworów autora, który dzięki udanemu wyważeniu elementów interakcji, ruchu i dźwięku, jest w stanie trafić do publiczności międzynarodowej.

 

 

 

 

Aneta Kamińska, Autoportret szczątkowy. Ostatnie wiersze nazara honczara napisane przez anetę kamińską , 2010.

Dostęp: http://www.ha.art.pl/prezentacje/28-poezja/1420-aneta-kaminska-autoportret-szczatkowy-nagroda-glowna-w-pazdziernikowym-itjw.html

Wiersze: Aneta Kamińska

Przekład: Bohdana Matijasz

Głos: Nazar Honczar

Muzyka i dźwięk: Elektroliryka

Animacja i programowanie: David Sypniewski

Słowa kluczowe: adaptacja, poezja dźwiękowa, wideopoezja.

 

 

Słowno-filmowo-muzyczny projekt utrzymany jest w konwencji interaktywnego puzzle – ze szczątków słów powstają polsko-ukraińskie wiersze, stanowiące hołd oddany ukraińskiemu poecie-performerowi Nazarowi Honczarowi. Duet Kamińska-Sypniewski (słowo i animacja) w kolejnym utworze udowadnia, po pierwsze, że poezja cyfrowa to przyjemność nie tylko czytania, lecz także oglądania i słuchania; po drugie zaś, że przyszłość projektów cyfrowych tkwi w sile kolektywów.    

 

 

Mirosław Marcol, odciski

 

Wykonanie: Mirosław Marcol

Dostęp: http://odciski.art.pl

Narzędzia: Flash, After Effects, audio,

Słowa kluczowe: poezja animowana, hipertekst, gra poetycka, łamigłówka,  animacja,

 

Cyfrowa łamigłówka poetycka z elementami animacji, gry i hipertekstu, w której czytelnik – aby przejść do następnego wiersza, a przy okazji natrafić na kilka “niespodzianek”, musi odnaleźć kursorem myszy ukryty odcisk palca.  „W każdym oknie znajduje się jeden odcisk... za każdym razem odciski pojawiają się losowo w innym miejscu... kliknięcie w odcisk powoduje przeniesienie do następnego wiersza” – wędrówce za wyznaczonymi śladami towarzyszy ciekawość tego, co znajduje się pod kolejną warstwą utworu, jakie są rozwiązania wizualne, jakie niespodzianki graficzne kryje w sobie tekst oraz jakie dźwięki tym razem wzmocnią obraz. Intrygujący, profesjonalnie dopieszczony projekt prezentuje różne estetyki i strategie, które aż proszą się, by były dalej rozwijane w poezji cyfrowej.

 

Radosław Nowakowski, Koniec świata według Emeryka, 2002.

 

Wykonanie: Radosław Nowakowski, Koniec świata według Emeryka,

Narzędzia: html, dhtml, Photoshop.  

Dostęp: http://www.emeryk.wici.info/; [CD], Korporacja Ha!art, 2005.

Słowa kluczowe: powieść hipertekstowa, liberatura, poezja konkretna.

 

 

Polifoniczny i poligatunkowy hipertekst Nowakowskiego to wczesny cyfrowy manifest polskiej e-literatury, głoszący uwolnienie utworu literackiego spod ograniczeń formalnych druku. Sam w sobie Emeryk remediuje papierową, liberacką książkę Hasa Rapasa, która przez swój trójkątny kształt nie miała możliwości ukazania się. Nowakowski wykorzystuje tytułowe zaklęcie „hasa rapasa” na wyznaczenie momentu zwrotnego w historii cywilizacji: przejście p-papieru w e-papier. Fabuła Emeryka toczy się wokół końca świata, który ma nastąpić w chwili, kiedy figurka św. Emeryka, przesuwając się co roku o ziarenko piasku, osiągnie Święty Krzyż na Łysej Górze. W hipertekście dostrzegamy szereg rozwiązań wizualnych i formalnych testujących możliwości interaktywnej i programowalnej przestrzeni pisma – od zabawy typografią, przez obrazowe prezentacje treści po fragmenty animacyjne.   

 

 

 

 

Radosław Nowakowski, Liberlandia, od 2010

 

Wykonanie: Radosław Nowakowski

Narzędzia: html,

Dostęp: http://www.liberlandia.net/

Słowa kluczowe: hipertekst, poezja konkretna.

 

Trójjęzyczna hipertekstowa poezja konkretna w formie rozgałęziających się, interaktywncyh kaligramów, eksplorująca temat wirtualnych, alternatywnych światów.  Nowakowski zaprasza nas do Liberlandii – państwa o ustroju hipertekstowym. Do kraju, postulującego wolność, zgodnie ze znaczeniem słowa „liber” , możemy przyjechać taksówką z sześciu stron świata m.in. z: com, org, eu. Liberlandia nie jest narodem, nie ma obywateli, nie ma i praw. Nowakowski wskazuje na sam proces lektury, który może być przepustką: „Pomyśl – czytasz to, więc już tu jesteś. Jesteś zatem Czytelnikiem. Lepszego statusu już uzyskać nie możesz”. Czytanie jest zatem sposobem na uzyskanie nieistniejącego paszportu do owej krainy. Liberlandia to miejsce, w którym poprzez doświadczenie tekstowe osiągamy upragnioną wolność.

 

 

 

Piotr Puldzian Płucienniczak, Marsz na ROM, [e-book], 2012

 

 

Wykonanie: Piotr Puldzian Płucienniczak,

Dostęp: http://www.ść-ch.pl/marsz_na_rom.html

Narzędzia: Inkscape, Gimp, gEdit,

Słowa kluczowe: poezja glitchu,

 

 

Marsz na ROM to pierwszy na polskim gruncie zbiór graficznej poezji glitchowej. Puldzian wykorzystuje estetykę glitchu, by wyrazić sprzeciw wobec panującego systemu społeczno-politycznego. ROM staje się uosobieniem władzy, hierarchii i dominacji; przejawem tłumienia buntu i neutralizacji głosu obywateli. Marsz na ROM oznacza zatem rewolucyjne działanie i walkę w imię przemian struktur społecznych. Marsz na ROM to formatowanie w imię partycypacji. Intencjonalne błędy, zgrzyty, zakłócenia, rytmiczność, gry słowne – zmuszają do zastanowienia się nad adekwatnością języka.

 

Lefer Karol, Kwartet na cztery fale, 2008

Wykonanie: Karol Lefer,

Dostęp: http://techsty.art.pl/magazyn/magazyn5/lefer/kwartet.html

Narzędzia: Flash, html

Słowa kluczowe: poezja losowa, animacja

 

Animowany utwór składa się z czterech fragmentów, rytmicznie napływających z przeciwległych kierunków i układających się w kilka alternatywnych wariantów wiersza. Obserwujemy, jak teksty-statki zazębiają się i przetasowują między sobą na linii morskiego horyzontu, unosząc nad sobą monologi fal. Minimalistyczna praca wykorzystuje kategorię czasu do organizacji tekstu rozproszonego i wielowarstwowego. Oparte na figurze cylindra, stosowanej przez paryską grupę Oulipo, fragmenty jednostajnie płyną w rytm powtarzających się dźwięków piosenki Persicope Up grupy Emancipator.

 

 

Piotr Puldzian Płucienniczak, Złe Słowa/ Angry Words, 2013.

 

Wykonanie: Mateusza Simon

Dostęp: http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/katalog-ksiazek/3041

Narzędzia: FlashDevelop, Inkscape, Gimp, sfxr

Słowa kluczowe: gra komputerowa, gra poetycka, pastisz, remediacja, lektury szkolne. 

 

Celem flashowej gry utrzymanej w konsekwencji dawnych gier na konsole jest zburzenie bloków wyrazów wyciągniętych ze szkolnego kanonu poezji. „Gra stanowi propozycję innej metodologii lektury: czytania jako niszczenia. Przy pomocy garści poręcznych wulgaryzmów czytelnik postawiony jest przed radosną koniecznością rozmontowywania monumentalnych tekstów kultury. Przeniesienie mechaniki Angry Birds do sfery tekstu jest drogą do nirwany” (Puldzian). Złe Słowa to pierwszy projekt powstały na skrzyżowaniu gry, literatury cyfrowej, net artu i popkultury.

 

Marta Dzido, Matrioszka, 2013

Wykonanie: Mariusz Pisarski

Ilustracje, animacje: Katarzyna Janota

Dostęp: http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/zapowiedzi/2520-marta-dzido-matrioszka.html

Narzędzia: html, After Effects, Tinderbox.

 

Trzy kobiety, dwie historie, jedna krew. W arcypolskim dramacie zepsutych przez alkohol pokoleń spotykają się matka i córka, która wkrótce także zostaje matką, by jej córka gotowa była powtórzyć ten sam scenariusz… Matrioszka to dwie zazębiające się w egzystencjalnym błędnym kole opowieści: matki i córki, gdzie generacyjne różnice zatarte są przez powtarzający się motyw uzależnienia. Rosyjska matrioszka, zestaw drewnianych lalek, włożonych jedna w drugą, to najlepsza alegoria tej kolistej opowieści, a przeploty i pętle hipertekstu to świetnie w nią wpasowana formuła narracyjna. 

 

Ewa Michalska, Gubione/znalezione, 2013

Wykonanie: Jakub Jagiełło,

Dostęp:http://ha.art.pl/gubione_znalezione/

Narzędzia: html, javascritp, skaner, Photoshop,

 

Hipertekst poetycki bazujący na kolażach, przygotowanych przez artystkę metodą tradycyjną. Gubione/znalezione to swoista found poetry - każdy kolaż poetycki utworzony jest z fragmentów zaczerpniętych z tekstów poetyckich i publicystycznych. Użytkownik przechodzi do następnych utworów, „rozrywając” prace na kawałki, pod którymi kryją się kolejne fantasmagoryczne wizje. Autorka proponuje odbiorcy oniryczą podróż, w której konkretne sensy są trudne do wychwycenia, efemeryczne – pojawiają się i znikają, ulegają przekształceniom i reinterpretacjom na gruncie nowych kontekstów, które sugerowane są przez kolejne pojawiające się obrazy i wiersze.

 

 

 

Mariusz Pisarski, Marcin Bylak, Bałwochwał, 2013

Dostęp: http://www.ha.art.pl/schulz/start.html

Muzyka: Artur Sosen Klimaszewski

Narzędzia: html, javascript.

Słowa kluczowe: adaptacja, gra literacka, gamebook, gra paragrafowa, hipertekst.

 

 

Internetowa gra paragrafowa na podstawie opowiadań Brunona Schulza, w trakcie której czytelnikowi-graczowi powierzona zostaje pewna ważna misja. Poprzez nieustanny wybór alternatywnych ciągów dalszych czytelnik przemieszcza się z jednej lokacji do innych, eksplorując schultzowski, surrealny świat i poznając jego bohaterów. Bałwochwał posiada trzy równoległe linie fabuły, szereg ślepych odnóg oraz różne zakończenia. Jedno z nich staje się początkiem nowego ciągu przygód. Prosta formuła sieciowej przygodówki Anno Domini 1996 wzbogacona zostaje przez literackie ekwiwalenty popularnych tropów w nowoczesnych grach sieciowych (MMORPG), takich jak efekt phasingu, czyli dynamicznej zmiany przestrzeni gry w zależności od stanu rozgrywki, oraz etap tzw. endgame, czyli pojawienia się nowych możliwości i nowych celów po zakończeniu głównego trzonu gry.

 

 

Jan Potocki, Rękopis znaleziony w Sarragosie, 2012

Adaptacja i produkcja: Mariusz Pisarski

Grafika: Jakub Niedziela,

Narzędzia: Tinderbox, css3,

Słowa kluczowe: adaptacja, powieść hipertekstowa, kreatywna digitalizacja

 

 

Hipertekstowa adaptacja osiemnastowieczej powieści ekscentrycznego polskiego arystokraty aspiruje do wypełnienia testamentu Jana Potockiego i jego refleksji formalnej nad sposobami opowiadania. Formuła powieści szkatułkowej, choć zwizualizowana i uczyniona interaktywną (tabele narratorów i bohaterów) dopełniona zostaje przez aspekt relacyjny, który odsłonia sieć zależności pomiędzy motywami, zdarzeniami i miejscami (linki tekstowe, “polinki”, zapowiedzi przeskoków). W efekcie siostry Emina i Zibelda przenoszą czytelnika do historii wszystkich uwiedzionych kochanków, Naczelnik Cyganów opowiada swoją historię od końca, a i my sami, na skutek niemądrych lekturowych decyzji lub błędu nawigacyjnego, nie raz budzimy się pod szubienicą braci Zota…

 

 

Jarosław Szatkiewicz, Carlos, 2003

Dostęp: http://www.techsty.art.pl/carlos/

Narzędzia: php, html,

Słowa kluczowe: proza hipertekstowa, surrealizm, hipertekst osiowy.

 

Hipertekstowe opowiadanie mieszkającego w Polsce młodego informatyka z Santk Petersburga Jarosława Szatkiewicza było jednym z pierwszych debiutów pod kuratelą pisma "Techsty". Rozgałęziająca się osiowo opowieść traktuje o zagadkowym, okrutnym i charyzmatycznym Carlosie Ramirezie oraz o onirycznych perypetiach narratora, którego ten pierwszy "wymyślił wraz z krzesłem", na którym tego drugiego ulokował.  Niestety, za sprawą uaktualnień wersji języka skryptowego php z wersji 3 do 4 a następnie 5, przez większą cześc swojej obecności w sieci Carlos pozbawiony był działających linków tekstowych. W niniejszej antologii Carlos pojawia się po raz pierwszy od lat w całości w wersji uaktualnionej przez autora.

 

 

 

Jan Dzban, Kto mnie niepokoi, 1999

Dostęp: http://dentro.art.pl/v1.0/form.html,

Narzędzia: html, zrzut ekranu.

Słowa kluczowe:  lit.art, net.art, cyfrowa parodia.

 

 

W typowym dla wczesnego net.artu i lit.artu geście indywidualizacji języka nowych mediów Jan Dzban przedrzeźnia świeżo powstałe konwencje internetowej komunikacji. Kto mnie niepokoi obiera za punkt wyjścia popularny formularz do korespondencji czytelnika z autorem strony internetowej,  by w komórkach formularza sparodiować ich zwyczajowe treści . Czytelnik jest kilkukrotnie ostrzeżony przez wysyłaniem czegokolwiek: Kto mnie niepokoi? Daruj se koleś!, lub sugeruje przyczyny czytelniczej interwencji, spośród których należy wybrać tę właściwą: przyczyną mojej interwencji jest ochota na pojawia się menu z trzema alternatywami: a) pogróżki, b) uwolnienie złych emocji, c) wspólne robienie kasy. Jako jeden z niwielu ocalałych okazjonalnych utworów z czasów sieciowej wersji zina Dentro [dentro.art.pl] Kto mnie niepokoi wciąż jest dostępne na stronach autora.

 

 

 

Joanna Roszak, 0 Rh +

Dostęp: http://techsty.art.pl/zero_rh_plus

Wykonanie: Mariusz Pisarski

Narzędzia: html

Hasła kluczowe: hipertekst, proza poetycka.

 

Hipertekstowe opowiadanie Joanny Roszak, znanej autorki neo-linwistycznej i badaczki poezji Paula Celana, które ukazało się niedługo po jej prozatorkim debiucie pt. Mięta. Efemeryczny, przesypujący się między palcami jak drobne szlachetne kamienie tekst 0 RH + prowokuje do układania pozornie oddalonych od siebie strzepków opowieści w mozaikę o coraz to innych barwach. Co łączy bohaterów? W którym miejscu, jeśli w ogóle, maska, jaką nakłada na siebie narratorka, pęka i i odsłania skrywany podskórny dramat? I co dzieje się wtedy z naszą kolejną, z trudem scaloną układanką?