Problem z "Problemem nawigacyjnym"

Dyskusję dotyczącą projektowania stron www zdominował problem klarowności i wydajności struktury. Te same zagadnienia obecne były w badaniach hipertekstu - wielu projektantów obawiało się, że czytelnicy uznają hiperteksty za niepraktyczne i trudne w użyciu.

Kierunek badań zmienił się w samą porę. Gry projektanci i pisarze zdobyli doświadczenie, ich hiperteksty zyskały płynność i wymowność. Moja własna praca koncentrowała się początkowo na nowych narzędziach służących orientacji czytelnika w tekście: zakładki, kompasy i łańcuchy odwiedzonych stron (linki zmieniające kolor po wizycie w danej lokacji). Jednak wkrótce doszedłem do wniosku, że pisarze czesto specjalnie sięgają po skomplikowane figury literackie, by zdezorientować czytelnika; jeśli zatem dezorientacja w hipertekście była zawsze obecnym ryzykiem - pytam - dlaczego tak trudno ją zaakceptować? Równolegle George Landow przypomniał, że techniki dezorientacji, od dawna stosowane są przez nauczycieli po to, by ich uczniowie stali się bardziej otwarci na świeże, choć czasami trudne pomysły.

Nawigacja nie jest problemem. Wszyscy pisarze pragną zaakcentować pewne przejścia, wyeksponować tezy, po to, by odkryć nowe sposoby realizacji złożonych pomysłów. Linki nie powinny być traktowane jako niebezpieczne ryzyko, lecz jako nowy sposób wypowiadania się.

Ogród: poza nawigację

Proponowana lektura

Problem nawigacyjny	...i dalej
Bernstein, Mark. "The Bookmark and the Compass: Orientation Tools for Hypertext Users." SIGOIS Journal 9.1988 (1988): 34-45.	Bernstein, Mark. "The Navigation Problem Reconsidered." Hypertext/Hypermedia Handbook. Ed. E. Berk and J. Devlin. New York: McGraw-Hill, 1991. 285-297.
Landow, George P. Relationally Encoded Links and the Rhetoric of Hypertext. Hypertext 87. Chapel Hill: Association for Computing Machinery, 1987. 331-344.	Landow, George P. "Popular Fallacies about Hypertext." Designing Hypertext/Hypermedia for Learning. Ed. David J. Jonassen and Heinz Mandl. Heidelberg: Springer-Verlag, 1990.
Glushko, R.J. Design Issues for Multi-Document Hypertexts. Hypertext'89. Pittsburgh: 1989. 51-60.	Lanham, Richard A. The Electronic Word: Democracy, Technology, and the Arts. Chicago: University of Chicago Press, 1993.
Utting, K., and Nicole Yankelovich. "Context and orientation in hypermedia networks." ACM Transactions on Office Information Systems 7.1 (1989): 58-84.	Moulthrop, Stuart. "Beyond the Electronic Book: A Critique of Hypertext Rhetoric". Hypertext'91. San Antonio: 1991. 291-298
Brown, Peter J. "Do we need maps to navigate round hypertext documents?" Electronic Publishing -- Organization, Dissemination and Design 2.2 (1989): 91-100.	Kolb, David. Socrates in the Labyrinth: Hypertext, Argument, Philosophy. Watertown, Massachusetts: Eastgate Systems, Inc., 1994.