OULIPO to nie tylko kombinatoryczna, osadzona o matematyczne rownania i wykresy proza i poezja. Teatr znalazl się w kręgu zainteresowan oulipowców bardzo wcześnie, już w 1973 roku, kiedy to wydawnictwo Gallimard opublikowalo pierwsze, książkowy zbiów tworczości autorów związanych z grupą. Projekt "Teatr Wielu Wyborw" to efekt wspólnych poszukiwań Paula Fournela i Jean - Pierre Enarda. Obaj zdefiniowali i zademonstrowali motodę tworzenia sztuk teatralnych tak, by na końcu każdej ze scen, widz mógł wybrać jeden z dwóch możliwych ciągow dalszych.

Autorzy kładli mocny nacisk na konieczność wprowadzenia iluzji pojawiających się wyborów, tak by liczba dostępnych scen była do ogarnięcia przez aktorów i reżysera. Użycie czystego systemu, podwojnie rozgalęziającego się drzewa, wymagałoby, nie później niż w piątej scenie, 32 alternatywnych i dających się zagrać scen (nie licząc 31 scen poprzedzających). Byłoby to poza zasięgiem pamięci aktorów. Stąd też Faurnel i Enard - jako rozwiązanie problemu - wymyślili system urposzczonego drzewka. Na poziomie jednostek fabularnych, zabieg ten możemy odczytać w postacijako misternie zakamuflowanych iluzji wyboru, sprytnie dopasowujących się do siebie wariantów wydarzeń, matematycznie wyliczonej koherencji.

Drzewko zredukowane składa się z 15 scen, które mogą być fizycznie odegrane na deskach, jednak nawet tak uproszczone drzewko daje 80 rożnych wariantów zlożonej z 5 scen sztuki.

Zamieszczenie drzewka w formie elektronicznej to zarówno zaszczyt dla techstow, jak i wyraz hołdu dla twórców, którz na długo przed epoką komputerów sprawdzali w jaki sposob wielowariantowość i interaktywność może poszerzyć horyzonty literatury.

Drzewko teatralne przetlumaczyłem z angielskiego. Utwór pochodzi z kompendium OULIPO, wydanego w 2003 roku, wznowionym w 2005, przez londynskie wydawnictwo Atlas. (notka bibliograficzna)

Dziekujemy autorom i wydawcom.

Mariusz Pisarski