Mark Bernstein
Wzory hipertekstów   10

K O N K L U Z J A   :  Ł Ą C Z E N I E   W Z O R Ó W

Wszystkie omawiane tutaj wzory mogą (i zwykle tak się dzieje) zawierać w sobie pozostałe figury. Na przykład cykl może składać się z sekwencji, cykli oraz pojedynczych, odrębnych leksji. Dwa równoległe cykle mogą być elementami kompozycyjnymi Kontrapunktu, natomiast cała grupa cykli może przemienieć się w plątawisko.Prawdziwą korzyść wzory konstrukcyjne dają nam wtedy, gdy łączymy je ze sobą, by tworzyć bardziej złożone struktury.Tam, gdzie znajomy wzór wybija się na tle całości, jego części składowe postrzegane są jako zwarte całostki, nazywane przez innych pisarzy epizodami [66]ub warstwami [44].Rozwijając bogatszy słownik hieprtekstowych struktur i opierając go na figurach odnajdywanych w istniejących hipertekstach, możemy zbudować bogatszą i efektywniejszą krytykę hipertekstu, która potrafiła będzie wyjść daleko poza retorykę zorientowaną na prezentację, tak powszechną w obecnych debatach na temat Sieci.Proste nazwy pomagają nam bowiem formułować zwięzłe pytania i hipotezy. Wspólne słownictwo struktur może wspomóc zarówno krytyczną jak i redaktorską dyskusję, ponieważ nie tylko ułatwi ono badanie struktury, pomoże też precyzyjnie opisywać połączenia i zespoły połączonych elementów, które czynią hipertekst hipertekstem.

Warto dodać na koniec, że nasze obecne narzędzia wizualizacji hipertekstu wypadają dość blado przy próbach zobrazowania opisywanych tutaj wzorów. Na przykład wiele programów do mapowania sieci na wykresach hipertekstu pokazuje wielopoziomowe drzewa. Wzory cykli pozostają tu ukryte.W tradycyjnych podglądach węzłów i łączy, z jakimi mamy do czyniania w Storyspace [42] czy MacWeb [62] dość dobrze pokazane są osobne cykle, lecz programy te nie radzą sobie z wizualizacją konturów powstających w miejscach krzyżowania się wielu cykli. Elizja ramek NoteCards [74] lub zagnieżdżonych pojemników Storyspace [11] upraszcza wizualizację, lecz jednocześnie przesłania wzorce rozciągnięte na wieloszkatułkowe pojemniki. Niektórych figur (lustrzane światy, brakujące ogniwa, finty, montaże) nie da się zobrazować konwencjonalnymi narzędziami. Wymagają one nowego typu wizualizacji. Pomogłaby ona pisarzom (i czytelnikom) uchwycić, przetworzyć i zrozumieć wzory ich własnych hipertekstów.

P O D Z I Ę K O W A N I A:

Swoje rozumienie struktur hipertekstu zawdzięczam dyskusjom z twórcami z Eastgate: Ericowi A. Cohenowi, Kathryn Cramer i Diane Greco oraz wielu autorom skupionym wokół Eastgate. Eric A. Cohen, David B. Levine, and David G. Durand czytali szkice tego opracowania i jestem wdzięczny za wiele sugestii i wprowadzonych poprawek.

B I B L I O GR A F I A