Dla Marie Laure Ryan prekursorzy teorii hipertekstu, a zwłaszcza jeden z nich - George P. Landow - popełnili parę błędów, opisując nowy gatunek i jego możliwości. Landow traktuje bowiem hipertekst jak matrycę, z której czytelnik czerpie tyle historii, tyle narracji, ile użytkownik języka z jego zasobów, i że oba te procesy są porównywalne. Hipertekst rzeczywiście rekonfiguruje narrację, ale – zdaniem Ryan – nie do tego stopnia. Czyni to natomiast dzięki swojej interaktywności oraz ergodycznej naturze - bardziej na poziomie przedstawiania historii, niż na poziomie samej narracji.

Termin narracja oscyluje pomiędzy "narracyjnym dyskursem" a "semantyczną strukturą". Na poziomie dyskursu hipertekst rzeczywiście przekształca narrację, zmienia bowiem sposób zakodowywania narracji w tekst, to jak prezentuje się ona czytelnikowi. Ale to jest chyba najważniejsza różnica między podejściem do hipertekstu obojga badaczy. Sam sposób prezentacji powieści hipertekstowej nie oznacza, że opowiadana historia radykalnie różni się od tradycyjnego modelu narracji. Mogą być oczywiście bardzo złożone opowiadania, o wielu zakończeniach, ale nie stwarza to sytuacji, w której jeden hipertekst czyta się bez końca, gdyż mechanizm powieści ma nam choć chwilę coś nowego do opowiedzenia. Nieprawdą jest bowiem, według Ryan, że każde przejście przez literacką bazę danych powieści hipertekstowej, generuje nową historię. Nieprawdą jest także, że czytelnik, który przeczyta trzy leksje w kolejności A, B i C, odnajdzie inną historię niż czytelnik, który przeczyta te same leksje w kolejności A, C i B.

I trudno się z nią nie zgodzić. W popołudniu, pewnej historii czy w Quibbling nie ma nieskończonej ilości opowieści. Każde wejście do utworu generuje inną kolejność prezentacji opowieści, a przez ów zmieniony kontekst zmieniają się lekko znaczenia. Wszystko to nadbudowuje się nad kilkoma, czy kilkunastoma wątkami, których liczby nie da się już powiększyć.

Ostatnia aktualizacja:

14.01.2024

Cytuj ten wpis jako:

Mariusz Pisarski (never) Marie Laure-Ryan - teoria hipertekstu. "Techsty" 14.01.2024 [].

interakcja intertekstualność postmodernizm poststrukturalizm tekst cyfrowy teoria hipertekstu

Mapa połączeń


Legenda

Statystyki


afternoon art czytelnik debata hipertekst hipertekstu historii img landow landowryan laure leksja leksje marie narracji outgoing powieści poziomie quibbling rodzaje ryan source target techsty teoria